Fotoğrafta Kompozisyon Teknikleri 4: FOTOĞRAFTA 1/3 KURALI – ÜÇLER KURALI

Bu yazımızda fotoğrafta üçler kuralından bahsedeceğiz. Fotoğrafa ayrı bir estetik katan 1/3 kuralı da denilen üçler kuralının tüm detayları yazımızda…

Fotoğrafta Kompozisyon Nedir

Fotoğrafta kompozisyonun tanımını Prof. Sabit KALFAGİL Hoca’nın tanımı ile yapayım: ‘’Fotoğrafın dilini oluşturan tüm anlatım ögelerinin, belli bir çerçeve içinde, anlatımı etkili kılacak, izleyicinin duygu ve düşünceleri ile anlatılanı paylaşmasını sağlayacak doğrultuda düzenlenmesidir’’.

Fotoğrafa iki çeşit kompozisyon vardır:

1.Kapalı kompozisyon: konunu tüm öğeleri ile birlikte, fazlalıklardan ayıklanmış olarak çerçeve kenarlarından boşluk payı bırakılarak bitirildiği düzenlemedir. Herhangi bir hareket kadrajlanarak çerçeve ile kesilemez, dışarı doğru hareket devam ettirilemez. 2.Açık kompozisyon: ana konu çerçevede kalan ve fakat bazı öğeleri çerçeve ile kesilen, konunun devamı izleyiciye bırakılmış kompozisyonlardır. Çerçevede sınırlı olsa da anlam bütünlüğünde zengindir. Konu fotoğrafın dışında da devam eder.

Üçler kuralına uygun bir fotoğraf. Hem yatayda su seviyesi için hem de dikeyde poz veren mankenimiz için 1/3 oranı seçilmiştir. (renkli çizgiler 1/3 çizgilerinden birini ifade etmekte)

Fotoğraf kompozisyon kuralları epey su götürecek bir konu olduğu için kısım kısım inceliyorum. Bu yazımızın konusu Fotoğrafta Üçler Kuralı ya da 1/3 kuralı.

Fotoğrafta Kompozisyon Kuralları 4: Fotoğrafta 1/3 kuralı- üçler kuralı:

Fotoğrafta 3/1 kuralı örneği. kardan adam dikey de 1/3 e yerleştirilmiş. başı ve gövdesi de kesim noktalarına denk getirilmiş.

1/3 kuralında fotoğrafa konu olacak objelerin kadrajı dikeyden ve yataydan 3 eşit parçaya böldüğü düşünülen çizgilere yerleştirilmesidir. Düşünülen diyorum yoksa gerçekte böyle çizgiler yoktur. Aşağıdaki fotoğrafta bu çizgileri daha anlaşılır şekilde görebilirsiniz. 3/1 kuralı sadece objeler için kullanılmaz. Özellikle yatay katman çizgileri için de kullanılır. Örneğin su-deniz seviyesi ya da gökyüzü seviyesi için de kullanılır. Buradaki meselelerden birisi de 2/3 te kalacak kısmın hangisi olacağıdır. Fazla olacak bölgede anlatılmak istenilen için mekan ayrılmalıdır. örneğin alttaki fotoğrafta dağların ardından güneç batmakta ve bu olay anlatılmaktadır. Dolayısı ile batan güneşin bulutlarda ve dağda bırakacağı olgu daha fazla yer tutmalıdır. Bu yüzden gök yüzü daha fazla alanda yer almaktadır.

Üçler kuralında sadece yatay ya da sadece dikey çizgiler de kullanılabilir. Fotoğrafta deniz ufuk çizgisi 1/3 çizgilerinden birine denk getirilmiştir.

1/3 kuralı kullanıldığında fotoğraf görsel olarak daha kolay anlaşılır. Dikey-yatay çizgilerin kesişim noktaları estetik zarafetin arttığı bölgelerdir. Bu noktalara yerleştirilen objeler gözü yormayacak ve daha dengeli olacaklardır. Bu noktalara ilgi noktaları da denir. Göz fotoğrafa ilk baktığında beyin bu ilgi noktaları ve etrafına daha fazla odaklanmaktadır.

Yatay ve dikey noktaların kesiştikleri bölgelere ilgi bölgeleri deniz. mantarlar bu 4 bölgenin ikisine denk getirilmiş ve genel kompozisyon içinde rahatlıkla seçilebilmekte ve gözü yormamaktadır. Fotoğrafta 3 te 1 kuralı örneği.

1/3 kuralı ile altın oran genellikle karıştırılmaktadır. Birbirlerine benzediği doğrudur, fakat altın oranda ki kesim noktaları daha iç bölgede yer almaktadır. 1/3 kuralı ile altın oranın temel farkı budur. 1/3 olmazsa olmaz değildir elbette. Fakat genellikle fotoğrafın tam ortasına yerleştirilmiş objeler estetik duygudan uzak olmaktadır.

Fotoğraftaki ev ilk ilgi bölgesinde seçilirken gök yüzü ile dağların kesiştiği kontur çizgisi de yatay üst 1/3 çizgisi ile hizalanmıştır. Böylece iki yönden üçler kuralına uygun bir kompozisyon oluşturulmuştur.

Fotoğrafta Üçler Kuralı Yöntemleri:

Fotoğrafımızda 1/3 kuralını icra etmenin birkaç yolu vardır. Bunlardan ilki fotoğrafın çekim aşamasında ana objenin ilgi noktalarına yerleştirilmesidir. İlgi noktalarını kadrajda kestiremeyenler için en kolay yöntemlerden biri fotoğraf makinelerinin kılavuz çizgilerini aktif etmektir. Böylece ekran kendiliğinden 3 eşit parçaya yatayda ve dikeyde bölünecektir. Size sadece kadrajda objenizi bu ilgi noktalarına denk gelecek şekilde fotoğraflamak kalır.

Karışık nesnelerden oluşan bir toplulukta sığ alan derinliği de 1/3 çizgilerine gelecek şekilde seçilebilir. Böylece arka plan da belli bir ritim duygusu da oluşturulabilir. Fotoğrafta 3/1 kuralı na güzel bir örnek daha.

İkinci yöntem ise fotoğrafa müdahale ederken gerçekleşir. Buna tekrar kadrajlama (retouch) denir. Fotoğraf kırpılırken kırpma aracında 1/3 filtresi seçilir. Ana obje kesme aşamasında ilgi noktalarında olacak şekilde kesilir.