YILDIZ POZLAMA ve SAMANYOLU POZLAMASI

Merhaba fotoğrafmania.com takipçileri. Bu yazımda ‘ yıldız pozlama ‘sı’ üzerinde duracağız. ‘Samanyolu fotoğrafı nasıl çekilir, tekniklerini’ ve ‘gece uzun pozlama ayarları nasıl yapılır’ konularını ele alacağım ve bu konuların detaylarını anlatmaya çalışacağım.

Yıldız pozlamasında iki tür vardır. Birsi yıldız uzun pozlama, diğeri ise samanyolu pozlama olarak adlandırılır.

Yıldız Uzun Pozlama Nedir

Blandus Antik kentinde uzun pozlama yıldız pozlama. Saat 02.35 civarı. f7.1 diyaframda, 2381 sn. 16mm de uzun pozlama. kuzey yıldızını baz alarak yapılan uzun pozlamalarda dairesel hareketler oluşacaktır.

Yıldız uzun pozlama, yıldızların zaman içindeki hareketlerinin fotoğraflanmasıdır. Yıldızların gökyüzünde hareketi resmedilmeye çalışılır. İki farklı şekilde çekilebilir.

Yıldız Pozlamada Birinci Yöntem: Sürekli çekim

Birinci yöntem yıldızları normal uzun pozlama ile fotoğraflamaktır. Uzun pozlamanın tüm detaylarını buradaki diğer bir yazımda anlattığımdan dolayı tekrarlamama adına biraz kısa tutacağım. Kameradan sonraki en önemli ekipman tripodtur. olmadan olmaz. Kamera üçayak üzerine sabitlendikten sonra doğru kadraj alabilmek için yüksek iso ve açık diyaframda deneme çekimi yaparız. Kalitesiz bir görüntü oluşacaktır fakat bizim için önemli değil. Amacımız kadrajı ayarlayabilmektir. Kadrajımızı ayarladıktan sonra kumanda veya wifi üzerinden telefon ile pozlamayı başlatarak enstantaneyi kilitleriz. Bu pozlama sırasında diyaframımızın 8-11 civarında olması ve İSO değerimizin de asgari düzeyde olmasına dikkat etmeliyiz. Çekim modu olarak zaten Manüel i kullanmalıyız; çünkü diğerlerinde BULB aktif olmaz. Genellikle geniş açı objektif kullanılır ki, kadrajımızda çokça yıldız ve çokça manzara çekebilelim. Yaklaşık 45dk – 60dk yeterli olacaktır.  Uzun pozlama kumlama giderme ayarını kapamayı unutmayın. Aksi takdirde perde süreniz kadar kayıt süresini de eklerseniz yaklaşık 2 saatinize mal olacaktır.

Uzun pozlama gökyüzü yıldız manzarası sunar. Yıldızların, dünyamızın dönmesinden kaynaklı bıraktıkları çizgi şeklindeki izlerin seyir zevki harika olacaktır. İzlerin dairesel olmasına Yıldız Döndürme de denir.

Dikkat edilecek önemli noktalardan birisi de lensimizin manüel-otomatik ayarıdır. Ortam zaten çok karanlık olduğu için otomatik netleme almak çok zordur. Ayrıca otomatik netleme alabilseniz dahi netleme noktalarının kayma durumu olabilir. Dolayısı ile en ideali manüel netleme yapmaktır. Netleme noktası olarak sonsuzu seçmeliyiz. Lensinizin netleme halkasını sonuna kadar döndürün. Çok zor değil dimi 🙂  Hatta bir de geniş açı lensiniz varsa zaten f5.6 dan sonrası her taraf net çıkacaktır. Geniş açı varsa netleme hatasını giderebilir.

Bu yöntem makineyi fazlasıyla zorlayabilecek bir yöntemdir. Isınmalara neden olabilir. Hatta ana karta kalıcı zarar bile verebilir. Süreyi çok da uzun tutmamak lazım. İkinci bir olumsuz yanı ise kadraja girebilecek olan harici ışık kaynakları. Bir traktör yada bir havai fişek ışığı kadraja girerse canım fotoğrafı mahveder. Daha da kötüsü geri dönüşü olmayan bir hata olur; tekrar aynı senaryo ile çekimi tekrarlamak gerekir. Harici kaynakları varsa alttaki ikinci yöntem daha avantajlı olacaktır.

Yıldız Pozlamada İkinci yöntem: Birleştirme

İkinci yöntemde ise sürekli çekim yoktur. Varsa fotoğraf makinenizin time lapse fonksiyonunu dahi kullanabilirsiniz. Time lapse özelliği yoksa eliniz ile manüel yapmanız gerekecektir. Bu da biraz meşakkatli olacaktır. Ayarlarımız şu şekilde olmalı: Diyafram yine 8 -11 civarı. Çekim hızımız 30 sn ve İSO değerimiz 600-1000 civarında. Yine manüel netleme ile yukarıda anlatıldığı gibi netleme noktası seçip çekime başlayabiliriz.

Şimdi aklınıza ‘nasıl yani! 30 sn de nasıl yıldız uzun pozlama çekmiş olacağız ki? ‘ sorusu gelebilir. Keza haklısınız da. Fakat 30 sn çekim yapmıyoruz. En az 100 x 30 sn çekim yapmamız gerekli 🙂 Yani bahsettiğimiz koşullarda ardı ardına en az 100 kere çekmelisiniz. Çektiğiniz fotoğrafları daha sonra yıldız pozlama birleştirme programları ile birleştireceğiz. bu programlardan en ünlüleri photoshop , starstax ve startrails tir. ps hariç diğer programları kendi sayfalarından yada indirme programlarından indirip kolayca kurabilir ve kullanabilirsiniz. Çekilen ardışık iki poz arasında fazla zaman bırakmayın 20 sn den uzun olmasın. kameranın hareketsiz kalması adına telefondan kontrol veya uzaktan kumanda öneririm. Eğer ikisi de yaksa 10 sn ötelemeli çekimler ile çekmelisiniz.

Kısaca özetlemek gerekirse yaklaşık 100 (80 ile 120 arası en idealidir) kare fotoğrafın, f8 civarında, iso 800 ortalama ile, yaklaşık 20-30 sn uzunlukta ve aralarında en fazla 20 sn olacak şekilde beklenerek, tek tek çekilen fotoğrafların bilgisayar ortamından birleştirilmesinden elde edilir bu yöntem.  Geriye dönüp okuyunca biraz kaşık görünüyor gibi ama birkaç kere tecrübe ettiğinizde oturuyor bu yöntem.  Hatta Olympus az yukarıda anlattığım yöntemi yazılımsal olarak fotoğraf makinelerine uyarlamış. Yani sizin yerinize otomatik olarak fotoğrafı çekip birleştiriyor. Olympus’ta bu özelliğe LİVE COMPOSİTE deniliyor. Çok kullanışlı olduğunu söylemeliyim. Hatta sırf gece çekimleri için bir Olympus almayı bile düşünmüştüm.

Bu yöntemin de en büyük dezavantajı aradan bir kare çıkarıldığında tam döner hareket alamamanız. Kesikli bir görüntü çıkabilir ortaya. Ama kare kaçırmazsanız sorun yok. ikinci bir dezavantajı da raw formatında çekim yapmanın ve bu ham dosyaları birleştirmenin zorluğu. Çok yer kapladığı ayrı bir sorun olmakla birlikte bilgisayarda programlar bu kareleri birleştirirken çok fazla zaman gerekecektir. He birde bu yöntemde tripodun sallanma ihtimali var ki bu (diğer yöntemde de) fotoğrafı çöp yapabilecek bir sorundur. Tripod konusunda dikkatli olmak lazım.

Samanyolu (Milkyway) Pozlama:

Yıldız pozlama çeşitlerinden olan Samanyolu pozlamasına bir örnek. Milky way görüntüsü heykelin üzerinde oluşmuş. Bu tarz pozlamalar 20-30 sn kadar sürmekte. Daha iyi bir fotoğraf için: biraz daha dar bir açı kullanmalı idi. Heykel ile Samanyolu iki zıt tarafa yerleştirilerek denge oluşturulmalı idi .Gerekiyorsa heykel ışıkla boyanarak hatları ortaya çıkarılabilirdi.

Samanyolu pozlama uzun pozlamadan çok daha farklıdır. Uzun pozlamada yıldızların hareketinin çıkmasını amaçlarız fakat Samanyolu pozlamada tam tersi yıldızların durağanlığını çekmek hedefimizdir.

Samanyolu Fotoğrafında 500 kuralı:

Tekniğine geçmeden önce makine değerlerimizi verelim. Makinemizin İSO değeri yüksek olacaktır. Kameranıza güvenebiliyorsanız 3200 iso iyidir. Diyafram değerimiz en açık olmalıdır.  f2.8-F4 civarı iyidir. Enstantane değeri ise lensimizin çeşidine bağlıdır.  Bu yıldız pozlama tekniğinde yani Samanyolu pozlamalarında enstantane değeri için 500 kuralı adında bir formül kullanılır: perde hızı, 500 ün çekim yapılacak odak uzaklığına bölünmesi ile hesaplanır. Tabi odak uzaklığını full frame olarak düşüneceğiz. Crop sensörlü bir makine kullanıyorsak odak uzaklığı değerini çarpan sayısı ile çarpmalıyız.

Bir örnekle anlatırsam daha iyi olacak: Çekimi 20 mm lens ile yapmayı planlıyorsunuz diyelim. Makineniz de 1.5 çarpanlı Nikon d5500 olsun. Odak uzunluğu 20x 1,5 =30mm olacaktır. 500: 30 =  16,6 olur. Siz 16sn olarak çekebilirsiniz. Çok zor bir hesaplama değil. Enstantane hızının az olması değil de çok olması avantaj sağlayacaktır. Dolayısı ile hem geniş açı hem açık diyaframlı bir lens hem de full frame bir makine Samanyolu pozlama için idealdir. Yukarıdaki hesaplamadan çıkan sonuçtan daha uzun bir süre kullanırsak yıldızların hareketi sensöre yansımaya başlayacak ve Samanyolu pozlama bir anda uzun pozlama ile karışacaktır. Samanyolu pozlamada yukarıda ifade ettiğim gibi hareket etkisi değil, yıldızların sabitliği istenilir.

Samanyolu fotoğraflarında biraz şansınız varsa kayan bir yıldızı yakalayabilirsiniz. Ya da yıldız kaymalarını haberlerden takip ederek bu zamanlarda pozlamaya çıkabilirsiniz. Meteor yağmuru zamanları çok öncelerden bildiriliyor. Metor yağmuru ile samanyolu fotoğrafları çok çok eğlenceli olabiliyor.

Samanyolu ve Yıldız Pozlama ‘da Diğer Noktalar:

**Her iki tür pozlamada da havanın bulutsuz ve berrak olması gerekir. Bulutlar varsa, hiç saatlerce zaman kaybetmeyin; çekimi iptal edin ve bulut olmayan bir günde deneyin. Kompozisyonu tamamen sabote edecektirler.

** Her iki türde de netleme çok önemlidir ve netleme alması zordur. zifiri karanlıkta netleme almak sanıldığı kadar kolay olmaz. Otomatik netleme işe yaramaz ve manüel netleme de zor olur. En iyi yöntem netleme alacağınız yeri bir fener ile ışıklandırmak ve netleme almaktır. Netliğiniz yıldızlarda olacaksa sorun yok; sonsuza netleyebilirsiniz. Yani netlik halkasını en son noktasına getirmelisiniz. Geniş açılı lens kullanmak izafi olarak netlik sorununu da çözebilir. Örneğin 16 mm odak uzaklığında f11 ve üstü diyaframlarda tüm görüş alanınız hemen hemen net olacaktır. Dolayısı ile netliği kaydırmış olsanız bile lens sizin adınıza telefi edebilir.

Işık Kirliliğinden Uzak Durun

**Işık kirliliğine ve sabit ışık kaynaklarına çok dikkat edin. Yerleşim yeri üzerlerini ve sabit ışık kaynaklarını kadrajınıza almayın.

**Özellikle Ay varsa çekim yapmayın. Ayın batış saatlerini güvenilir internet sitelerinden öğrenerek mekâna intikal edin. Ay kadraja girmese bile tüm gökyüzünü etkilediğinden fotoğraflarınızı yakacaktır.

** Yıldız uzun pozlamada zamanlama da çok önemlidir. Arka plandan hafiften parlemenet bir renk tonu isterseniz gün batımından 1,5-2 saat sonra çekim yapmalısınız. altın saatler değilde parlement saatler faydalı bir seçim olacaktır. Bu saatlerin hangi noktada ne zaman gerçekleştiği jekophoto.eu gibi sitelerde var, araştırabilirsiniz.

**Her iki tip pozlamada da kompozisyonun ayarlarken sadece gökyüzünü seçmeyin. Önde muhakkak bir tarihi yapı, ağaç, dağ falan olsun. Kompozisyonu güçlendirecektir.  Ayrıca bu objeleri birkaç saniye ışıkla da boyarsanız fotoğraf tadından yenmez.

Uzun pozlamalarda sade gökyüzünü çekmektense , kadrajda farklılık oluşturabilecek yapılara yer vermek kompozisyonu güçlendirecektir. Tarihi antik kent olan Blandus ta kaya heykelleri kendimize dekor yaptık. Ayrıca bir arkadaş heykellere fener ile birkaç saniye boyunca ışık tutarak ışık boyaması gerçekleştirdik. Dikkatli bakılırsa fener ışığı sağ taraftaki heykelde daha uzun tutulmuşken soldaki heykele çok kısa tutulmuş. Dengeli olmasında yarar vardı. Ayrıca alt kısımda bir arkadaşın fark etmeden feneri ile kadraja girdiği de gözlerden kaçmıyor. (Hataları da söyleyeyim de bir daha yapılmasın 🙂

Yıldız pozlamada RAW Çekmek Her Zaman Avantaj Olur

**Çekimlerinizi muhakkak RAW formatında yapın. En iyisi RAW + Jpeg olur. Zaten birkaç kare ancak çekersiniz, bari ham formatta olsun.

**Fotoğraflarınızı işlemeyi de ihmal etmeyin. Siyah ağırlıklı olacağı için farklı renk efektler daha orijinalmiş gibi olur.

**Her zaman Samanyolu (milkyway) çekmek zorunda değilsiniz. Sadece yıldızları noktalar halinde de çekebilirsiniz. Bu tamamen size kalmış. Ama farklı pozlamalar da denemenizi tavsiye ederim. Hatta biraz daha şımarın ve renkli lazerlerle farklı şekiller çizerek de eğlenin.

***En önemlisini sona bırakıyorum: Güvenlik! Gece dağlarda-tepelerde yürümek, konaklamak sanıldığı kadar kolay değildir. Ayrıca yabani hayvanlara da dikkat etmelisiniz. Güvenliğinizden emin olmadan hiçbir şey yapmayın. Şakaya gelmez!!! Tecrübe konuşuyor 🙂

Işığınız kaliteli olsun…

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu