Panoramik Fotoğraf Nedir? Nasıl Oluşturulur? İncelikleri…
Panaromik Fotoğraf
Yine bir gün fotoğraf peşinde koşuyorsunuz. Sabah ışığı, ekipmanlar, her şeyi ile hazırsınız. Bir de o fotoğraf çıksa karşınıza… O da ne? Rengarenk yamaç paraşütü ve kıyafetleriyle bir sporcu Kartepe’nin eteklerinden Sapanca Gölü üzerine görkemli bir kuş gibi süzülüyor. Hemen makinenizi doğrultup hiç düşünmeden şak, şak, şak peş peşe yapıştırdınız. Gölün üzerindeki süzülüşü devam ederken, gördüklerinize inanamadınız. Sapanca Gölü üzerinde bir hareketlilik. Bir grup hemen ileride göl üzerinde su kayağı yapıyor. Hızlı bir refleksle şak, şak, şak. O iş de tamam. Peş peşe güzel kareler.
Derken aklınıza bir fikir geldi. Şöyle ikisini de bir kadraja alsam. Sol alt köşeye kayakçıları, diyagonaline de paraşütçüleri yerleştirsem , belki de hayatımın fotoğrafını çekmiş olacağım diye düşündünüz. Tekrar kameranıza sarıldınız. Su kayakçılarını kadrajın en altına dayadınız, ve hala süzülen yamaç paraşütçüsünü çerçeveye alana kadar makinenizi yukarı doğru kaldırdınız. Fakat bir de baktınız ki, kayakçılar kadrajda değil. Olamaz! Ne yapmalıyım? dediniz, panik içerisinde. Hımmmm, evet evet geniş açı. Bir çırpıda çantanızdan 16 mm yi çıkarıp saniyesinde lensinizi değiştirdiniz. Ve hayatınızın fotoğrafını çektiniz. Biraz geç kalmıştınız belki ama olsun, çekmiştiniz. Kötünün iyisi dediniz. Geniş açı hayatınızı kurtarmıştı!
Ama eve gelip fotoğrafları bilgisayara attığınızda ekrandaki fotoğrafın sizin gördünüz olmadığını fark ettiniz. Bir servet yatırdığınız geniş açıda işinizi görmedi. Çünkü geniş açı az uzakta olan nesneleri sizin gördüğünüzden çok daha küçük gösterir.
Peki bunun bir çaresi yok mu diyorsanız, yazının geri kalan kısmı tam da size göre. Tabii bir çözümü var. Gerçekte çok küçük baş çevirme hareketleri ile görüp hayran kaldığımız görüntüleri tek bir karede toplayabilme tekniği, yani PANaRoMİK FOTOĞRAF.
PANORAMİK FOTOĞRAF NEDİR?
Yazımızın giriş kısmından da anlaşılacağı üzere, birden fazla dikey ya da yatay kadrajda çekilmiş fotoğrafların çeşitli yazılımlar aracılığı ile aydınlık odada birleştirilerek geniş açılı tek bir kare fotoğraf elde edilmesine panoramik fotoğraf denir.
PANORAMİK FOTOĞRAF NASIL ÇEKİLİR?
Günümüz teknolojisi klasik yöntem dışında, süper geniş açılar kullanmadan geniş açılı fotoğraflar üretmek için farklı çözümler geliştirmişlerdir. Bunlardan birisi fotoğraf makineleri üzerinde bulunan panoramik mod, bir diğeri ise 360 derece dönebilen makinenin nodal noktasına göre konumlandırılıp kusursuz fotoğraflar çekmemizi sağlayan panoramik tripod başlığıdır. Bu başlığın kullanımı ayrı bir yazı konusu olacaktır. Bu yazımızda biz klasik yöntemi anlatacağız.
Panaromik fotoğrafın temelinde çekimi yapılacak bölgenin ayrı ayrı fotoğraflanarak sonradan birleştirilip tek kare fotoğraf elde edilmesi yatar. Az aşağıda bahsettiğimiz öneriler doğrultusunda fotoğraflar çekilip birleştirilecektir. Kaç adet fotoğraf çekileceği tamamen fotoğrafçının ne çekmek istediği ile ilgilidir. Bindirme payı unutulmadan istenildiği kadar fotoğraf çekilerek fotoğraf makinesi veya bilgisayarda birleştirilerek tek kare geniş görüş açılı fotoğraf elde edilir.
Fotoğrafları birleştirmenin 2 farklı yolu vardır. Birincisi kameralar üzerinde yer alan panaromik çekim modunu kullanarak fotoğraf makinesin fotoğrafları birleştirmesini sağlamaktır. Diğeri ise normal çekim modunu kullanarak daha sonradan bilgisayarda birleştirme yapmaktır.
Ekipman
Temel fotoğraf prensibinde olduğu gibi eğer ışık koşullarınız yetersiz ise, kablo deklanşör, tripod gibi ekipmanlar kullanmalıdır. Şayet ışık ile ilgili bir yetersizlik söz konusu değil ise, panoramik fotoğraf çekmek için herhangi bir ekipmana ihtiyaç duyulmaz.
Çekim Ayarlarım Nasıl Olmalı?
Düşünün ki birleştirmek üzere beş ayrı fotoğraf çektiniz. Ayarlarınızda bir eşitleme yapmadığınızı düşünelim. Ne tür sorunlarla karşılaşabilirsiniz?
- Bi fotoğrafta enstantane 50 iken diğerlerinde 100, 125, gibi farklı değerler alabilir. Bu aynı kare içinde fark yaratacaktır.
- Farklı beyaz ayarından kaynaklı aynı fotoğraf içinde farklı Kelvin derecelerine sahip kısımlar olabilecektir.
- Farklı F değerinden kaynaklı bazı kısımlarda sınırlı alan derinliği olurken, bazı kısımlarda geniş bir alan derinliğine sahip olacaktır.
- Farklı İSO değerleri aynı foto içinde farklı grenler oluşmasına neden olacaktır.
Bu tür sorunlarla karşılaşmamak için Manüel Mod’ da çekim yapmalıyız. Yani çekeceğimiz bütün karelerde aynı iso, enstantane, diyafram, beyaz ayarlarını kullanmalıyız.
Dik Kadraj mı, Yatay kadraj mı?
İster yatay ister dikey kadraj olsun, her ikisinde de panoramik fotoğraflar elde edilebilirsiniz. Ama bıraktıkları etki farklıdır. Konunuza ve açınıza uygun kadraj şeklini seçebilirsiniz. Eğer konuda alt ve üst kısımlarda daha fazla çekilmek isteniyorsa dikey kadraj kullanmak daha uygun olacaktır. Fakat sadece yataylık ön planda ise yatay kadraj ile çekilen fotoğraflar birleştirilebilir.
Kadarajlamada diğer dikkat edilecek kriter eldeki lensin odak uzaklığıdır. Tele bir objektif var ise görüş açısı az alacağından dikey kadraj ile genişletilebilir.
Birleşme Payı
Panoramik fotoğraf tekniğinin en can alıcı kısmıdır. Çekilen kareler uç uca sıfır pay ile değil de belli bir oranda üst üste bindirilerek çekim yapılmalıdır. Yoksa yazılım fotoğraflarınızı birleştiremeyecektir. Yüzde 25, yüzde 30 arası bir bindirme yeterli olacaktır.
Fazla sayıda fotoğraftan oluşan panaromik fotoğraflarda boyut ve yön karmaşası yaşanabilir. Örneğin düz bir çizgi eğilmiş gibi görünür. Bu optik yanılsama değil boyut yanılsamasıdır. Üç boyutlu bükülebilir gerçek ortam, iki boyutlu fotoğrafa ve ekrana sıkıştırılmak zorundadır. Çok fazla açı tarandığı için özellikle kadraja yakın bükülmelerin sebebi budur.
Hareketli Objelere Dikkat
Bu teknikte en çok dikkat edilmesi gereken hususlardan birisi kadrajımızdaki hareket halinde olabilecek canlılar ve nesnelerdir. Bizim çekim yönümüze doğru hareket halinde olan bir insan, kuş, araba vb hareketli bir leke çektiğimiz karelerin birden fazlasında yer alırsa, birleştirme işlemi bittiğinde bunun bir hata olduğunu görebilirsiniz. Çünkü birleştirme sonucunda tek fotoğraf elde ettiğimizde aynı kişinin, aynı arabanın, aynı kuşun son fotoğrafımızda aynen kopyala yapıştır yapılmış gibi yer aldığını göreceksiniz. Ve fotoğrafı kullanamayacaksınız. O yüzden çekim aşamasında hareketli olan lekelere dikkat edilmelidir.
Naçizane şöyle bir tavsiyede bulunabiliriz: hareket alinde illaki obje çekilecekse bindirme payı noktalarına denk gelmemesi uygun olacaktır. Ayrıca hareketli obje sadece tek bir karede fotoğraflanmalıdır. Aksi halde yukarıda bahsettiğimiz çift görüntü oluşur ve fotoğraf çöp olur.
Panoramik Fotoğrafların İşlenmesi
Panoramik fotoğraf tekniğinin en can alıcı noktası işlenmesidir. Ayrı ayrı kadrajlar ile birleştirilecek fotoğraflar için hem otomatik birleştirme hem de manüel birleştirme programları mevcuttur. Photoshop programında kullanılan otomatik birleştirme çok kaliteli sonuçlar vermektedir.
Her zaman olduğu gibi fotoğraflarınızı Raw çekmek hayat kurtarır. Kolaylıkla müdahale edebilmek için raw çekmek önemlidir. Adobe Photoshop (PS) gibi yazılımlar aracılığı ile fotoğraflarınızı işleyip birleştirebilirsiniz.
Photoshopta dosya sekmesinde altlarda otomatikleştirme kısmında photomorge kısmı ile birleştirme yapılır. Buraya tıklandıktan sonra açılan kısımda hangi fotoğrafların birleştirileceği seçilir. Birleştirme alternatiflerinden birisi seçilir ve tamam dendiğinde birkaç dakika içinde otomatik birleştirilmiş fotoğraf hazır halde sunulur. İster fazlalıkları manüel olarak, isterseniz otomatik kırparak fotoğrafı kaydedebilirsiniz.
İnternette farklı panoramik fotoğraf oluşturma programlarını da aratarak bulup kullanabilirsiniz.
Panoramik Fotoğraf ile Geniş Açılı Lens Arasındaki fark
Panoramik fotoğraf da geniş açılı lenslere çekilen fotoğraflar da geniş görüş açısı sağlamak için kullanılır. İki yöntemin ortak paydası olduğu gibi farklılıkları da vardır.
Geniş açılı lenslerle çekilmiş fotoğraflar yığılma etkisinden uzaktır. Açı genişledikçe yığılma azalacaktır. Panoramik fotoğraflarda farklı lens alternatifleri olabilir. Yani 50 mm ile de çekebilirsiniz 200 mm ile de. Dolayısı ile yığılma olacaktır fakat miktarı kullanılan lense göre değişir.
Geniş açılı lensler perspektifi ile panoramik fotoğrafların perspektifi aynı değildir. Geniş açıda ön ve arka plan birbirinden oldukça uzak kalacak iken panoramik fotoğraflarda kullanılan lense bağlı olarak değişmekle beraber geniş açılar kadar ön-arka plan uyumsuzluğu yaşanmaz.
Geniş açılı lenslerin optik hatalarından olan köşe çekmeleri veya köşe çarpıtmaları panoramik fotoğraflarda nerede ise olmayacak kadar azdır. Yine optik kusurlardan sayılacak distorsiyon geniş açılı lenslerde sıklıkla görülürken, panoramik fotoğraflarda nerede ise görülmeyecek kadar azdır.
Bir panoramik fotoğrafın oluşma zamanı ile geniş açılı fotoğrafın oluşma süresi farklıdır. Panoramik bir fotoğrafın tamamlanması için geniş açıdan çok daha fazla zamana ihtiyaç olacaktır. Dolayısı ile aradaki kayıp zamanda oluşabilecek hareketlenmeler panoramik fotoğrafa yansıyabilir. Fakat geniş açılı fotoğraf tek kare olduğundan dolayı böyle bir gecikme hatası asla yaşanmaz.
Panoramik fotoğraflar herhangi bir geniş açı lensinden daha geniş görüş açısı sunabilirler. Geniş açılı lensler sınırlı iken panoramik fotoğrafta açı noktasında bir sınırlama yoktur.
Panoramik fotoğrafta bindirme alanlarında yapılacak hatalar zaman zaman programlarda ortaya çıkabilir. Dikkatli incelendiğinde fotoğrafın bazı bölgelerinde doku uyuşmazlıkları görülebilir. Çekim aşamasında bu yüzden dikkatli olmakta fayda vardır. Fakat geniş açılı lensler ile çekilen fotoğraflarda bu tarz fotoğraf hataları yaşanmaz.
Umarım yazımız aydınlatıcı ve açıklayıcı olmuştur. Başka bir yazıda görüşmek üzere; ışığınız kaliteli olsun…
