Enstantane Nedir? Enstantane Öncelikli Mod Ne zaman Kullanır?

Merhaba fotografmania takipçileri.  Bu yazımımızın konusu enstantane. Size enstantane nedir? Enstantane öncelikli mod nedir? Perde hızını nerelerde ne, şekilde kullanmamız gerekir? Soruları ve cevapları üzerine duracağım.

Enstantane, sensör üzerine düşen ışığı zaman açısından ayarlanan mekanizmaya denir.  Fransızca “instantané” kelimesinden gelir. Türkçedeki tam karşılığı anlık dır.  Fotoğraf makinelerinde sensörün (ya da film) önünde bir perde vardır.  Deklanşöre bastığımız zaman bu perde çekim esnasında bir anlık açılıp- kapanır.  Perdenin açıldıktan kapanana kadar geçen süreye Enstantane denilebilir.  Enstantane aynı zamanda obtüratör, örtücü, perde ya da Shutter olarak da isimlendirilebilir. Bunları fotoğrafçılıkta kullanılan farklı kelimeler olmakla beraber aslında aynı şey ifade ederler. Sensöre düşecek Işık miktarını zaman açısından belirler. Kısaca tabir edeceksek pozlandırma süresi diyebiliriz.

Enstantane birimi saniyedir.  Fotoğraf çekim süresini saniye olarak ifade ederiz.

Enstantane Öncelikli Mod

Enstantane öncelikli mod ise makine üzerinden fotoğrafın pozlama süresi ayarladığımız ve diğer değerlerin de otomatik olarak atandığı moddur.  Biz pozlama süresini ayarlarız Makine kendisi buna uygun olarak İSO ve diyafram ayarını kendisi verir.  Eğer bu tarz ayarları verebilecek bir mercek yok ise Makineniz ideal fotoğrafı koşullarını oluşturamaz ve dolayısıyla sizin belirlemiş olduğunuz enstantane değerinde, ideal olmayan (çok karanlık yada çok aydınlık) fotoğraf çeker.  Bazen çok parlak ya da bazen çok karanlık fotoğraf çekilebilir. Çünkü makinenin yeterlilikleri aynı zamanda objektifin yeterlikleri ile alakalıdır. Örneğin 1/200 sn uygun olan diyafram 1.4 iken, lens bu açıklığa sahip değilse ve en büyük açıklığı da 5.6 ise fotoğraf makinesi olmayan f1.4 değerinin alamayacağından, fotoğraf çok karanlık çıkmış olacaktır. Bu durumda ya iso değerini arttırmalı ya da çekim hızınızı 1/25 e kadar düşürmelisiniz. (5.6 ile 1.4 arasında 3 tam durak diyafram olduğu için sırası ile 1/100- 1/50- 1/25 değerleri inmelisiniz.)

Enstantane öncelikli mod çoğu fotoğraf makinesinde S (Shutter)  harfi ile gösterilirken Canon fotoğraf makinelerinde Tv harfleri ile sembolize edilmektedir. Mod kadranından siz S moduna aldığınız zaman enstantane öncelikli modu kullanmaya başlamışınız demektir. Enstantane öncelikli moda, makine üzerinde 30 s ile 1/4000 s (ya da  makine izin veriyorsa 1/8000)’ e kadar fotoğraf çekilebilir. Bazı gelişmiş fotoğraf makinelerinde elektronik perde yardımıyla maksimum değer 1/32000 e kadar çıkabilmektedir.  Ayrıca perde öncelikli mod haricinde manüel (M) modda  Bulb denilen bir fonksiyon vardır. Bu fonksiyonda makinenin deklanşörüne bastığınız sürece fotoğraf çekecek anlamına gelir. Bu da bir nevi enstantane öncelikli modu kullanım gibidir. Çünkü süreyi biz belirleriz.  Farkı ise manüel mod içerisinde yer almasıdır.

Perde Hızında Neyi Nerde Kullanmalıyız

Peki, hangi tür fotoğraflar için hangi perde hızını kullanmamız gerekecektir?  Hareket halindeki br nesneyi tamamen donmuş halde çekmek isterseniz yüksek perde hızı kullanmanız gerekir. Örneğin 1/4000 gibi. Gök yüzünden süzülen yağmur damlalarını durdurmak için, hızla giden yarış arabasını dondurmak için, zıplayan birisini havada net çekebilmek için yüksek enstantane hızları kullanılabilir. Bunun tam tersi, kadrajımızdaki öğelere (hızlı ya da çok yavaş hareket edebilir) hareket algısını vermek için de daha küçük enstantane diğeri kullanmanız gerekir; 1/2 ya da 2 s gibi. Bir şelaleye tül etkisi verebilmek için, bulutları hareket ediyor gibi çekebilmek için veya yürüyen bir adamın adım attığını gösterebilmek için yada gece yolardaki arabaların farını çizgi halinde çekebilmek için düşük enstantane hızları kullanılabilir.

Burada şunu da belirtmem gerekir: Fotoğraf makinelerinde zaman zaman enstantane modunu kullanmak biraz riskli olabilir.  Çünkü diyaframın yeterliliğini bağlı olarak bu mod çalışacaktır. Bazen sizin istediğiniz diyafram değerlerine makinemiz çıkamayabilir (inemeyebilir). Örneğin akşam karanlığında hareket olgusu oluşmadan yani çok hızlı bir şekilde fotoğraf çekmek istediğiniz ve bunun için perde değerini 1/500 e getirdiniz. Burada diyafram alması gereken değer çok açık olacaktır. Fakat lens yapımı itibariyle bu açıklığa sahip olmamasından dolayı istenilen değere ulaşamayacak ve fotoğrafınıza yeterince ışık girmesini engelleyecektir.  Dolayısıyla çektiğiniz fotoğraf ideal fotoğraf değil daha koyu daha karanlık bir fotoğraf olacaktır.

Fotoğrafın muhteşem üçlüsünden İSO için buraya, DİYAFRAM için buraya tıklayarak detaylarına bakabilirsiniz.

Işığınız Kaliteli Olsun…