İLERİ MAKRO: Extreme Macro ve Focus Stacking Nedir

Merhaba değerli okuyucular. Bu yazımızda makro fotoğrafın sınırlarını zorlayan EXTREME MACRO Fotoğraf‘ı konu edindim.(‘Extreme Macro’yu dilimize ‘aşırı makro’ veya ‘ileri makro’ şeklinde uyarlamak yanlış olmayacak sanırım). Baştan söyleyeyim, bu yazıyı okuduktan sonra yepyeni bir dünyaya adım atacaksınız…Sizlere ‘extreme makro (aşırı makro) nedir’?  ‘Nasıl yapılır’? ‘Focus stacking nedir?’ ‘Odak istifleme nedir?’ ‘Focus stacking’te nelere dikkat edilmelidir’? Gibi sorulardan bahsedeceğim.

Extreme  Makro Fotoğraf nedir? Nasıl uygulanır?

Şimdiye kadar bildiğiniz makro bilgilerinden biraz daha faklıdır extreme macro.  Makro,  Yakın çekimdir; Ekstreme macro ise çooook yakın çekimdir. Teknik olarak makro fotoğraf 1:1 büyütmeye kadar yapılırken, Aşırı Makro fotoğrafçılık ise 1:1 büyüklükten ötesi için geçerlidir. 20:1 büyüklüğü kadar yapılabilen aşırı makro fotoğrafçılık vardır. Türkçe’de Aşırı Makro veya İleri Makro olarak adlandırılır.

Extreme Macro Fotoğrafçılık Özel ekipmanlar gerektirir. Örneğin mikroskop lensleri ve özel üretilmiş lensler. 90 mm makro lensiniz var ve bu lens ile doğada bir çiçeğin üzerine konmuş kelebeği çekebilirsiniz. Gayet de hoş bir fotoğraf olur. Ama extreme makro ile o kelebeğin gözlerini, antenlerini, kanat detaylarını çekebilirsiniz. Körüklere ya da lenslerin önüne özel adaptörler ile takılabilen mikroskop lensleri ile makro objektiflerin yapamadığı yakınlaştırma ile olağan üstü fotoğraflar çekebileceksiniz.

Ülkemizde bu tür fotoğrafçılık henüz maalesef yaygın değil. Bunun tam tersi macro fotoğrafı seven çok kişi var. Makro lensler de çok fazla alıcı bulabiliyor. Fakat iş aşırı makroya gelince öyle olmuyor. Özel birkaç ekipman gerektirmesinden ve fazlaca zaman almasından dolayı da yapan kişi sayısı çok az ne yazık ki.

Extreme Macroda Konu Seçimi

Exrteme Macro’da daha çok minimal varlıklar konu alınır. Böcek çeşitleri başı çekse de kalem ucu, kibrit çöpü gibi cansız nesnelerde kullanılabilir. Canlılarından çok ölü böcekleri kullanarak çekim yaparız; çünkü canlı böcekler yerinde durmaz, hareket ederler. (Paylaştığımız fotoğrafların üzerine tıklayarak büyük hallerini görebilirsiniz.)

Ekstreme makro için kişide olmazsa olmaz 2 şey vardır. Bunlardan birincisi “zaman” diğeri ise “peygamber sabrı”dır. Bu ikisi ve biraz da merak varsa,  o zaman asıl olaya geçelim. Ekstrem makro yani ileri-aşırı makronun iki aşaması vardır. Birisi çekim ve teknikleri, ikincisi ise işleme ve focus stacking.

Extreme Macro Fotoğrafçılık ve FOCUS STACKİNG tekniği : ODAK İSTİFLEME

Focus stacking (odak istifleme) birden fazla fotoğrafı sanal ortamda üst üste bindirmek kaydı ile birleştirip işlemektir. Net Alanı değiştirerek, alan derinliğini çoğaltıp bir bütün oluşturmaktır. Focus stacking sadece extreme makroda değil fotoğrafın her alanında kullanılabilir. Normal makroda da kullanımı yaygındır.  Dikkat edilmesi gereken en önemli nokta üst üste bindirilecek fotoğraflarda kadrajın değişmemesidir. Fotoğraf makinesi muhakkak kaydı ile sabit tutulmalı ve lensin odak uzaklığı da değişmemelidir. Extreme Macro Focus stacking yönteminde, kullanılan program otomatik olarak çekilen fotoğraflardaki en net bölgeleri seçer ve bu net alanları tek bir fotoğrafa indirger. Böylece sanki tek seferde muazzam net alan derinliği ile fotoğraf çekilmiş hissi oluşur.

İleri Makro Çekim Aşaması

Çekimi gerçekleştirmek zaman alacaktır. Dolayısı ile gerekirse, bu zamanı geçirebilecek yapay bir ortam bile hazırlanabilir. Ayrıca olmazsa olmaz yardımcı malzemelerimiz vardır. Bunlar:

1- Tripod (titrememesi için)
2- Mikrometreli ray, diğer bir deyişle makro ray! (ki bu ray bu işin olmazsa olmazıdır)

Mikro rayın tripoda sıkıca bağlandığından emin olunmalıdır. Lenslerin de makineye ve makinenin de raya sağlamca bağlı olduğundan da emin olunmalıdır. Lensin neytleyebileceği en yakın mesafeye obje yerleştirilmelidir. Obje soft, doğala en yakın düzeyde aydınlatılmalıdır. Makine ayarları o anki duruma bağlı olarak değer alacaktır. Fakat iso kalite açısından minumum ya da minumuma yakın seçilmelidir (50-400 arası) . Makinemiz M modunda olmalıdır. İlk kareyi çekerken ortama göre birçok enstantane değeri seçilebilir. Diyaframlı bir lens kullanılacaksa diyafram kalite açısından en kısık veya en açık halinden bir stop üstte seçilmelidir.

Örnek olay:

Diyelim ki evinizin bir köşesinde ölü bir arı buldunuz ve çekmeye karar verdiniz. Fotoğraf makinesini mikrometreli raya, mikrometreli rayı ise tripoda bağlıyoruz.  Makro lensi de makro raya takıyoruz. (Makro lens veya mikroskop lensi olmasına gerek yok her türlü lens ile bu çekim yapılabilir. Fakat ortaya çıkan fotoğraf kalitesi hakkında bir şey diyemem. Çünkü ne kadar çok cam o kadar fazla görüntü kirliliği ve netlik kaybına yol açar). Sonra bulduğunuz arıyı titremeyecek bir zemine sağlamca yerleştirelim. Arkasına renkli bir kâğıt parçası yerleştirebilir ya da arıyı bir dal parçasının üzerine koyabilirsiniz. arka plan olaya daha farklı bir hava katacaktır. Ve modelinizin ( ki arı oluyor) düşmemesine – hareket etmemesine özenle dikkat ediyoruz.  Sonra makinemizi modelin karşısına koyarak açınızı-kadrajınızı ayarlayoruz ve lensi manüel netleme moduna alarak en yakın net alanı ayarlıyoruz. (Makro lenslerdeki 1:1 oranı bir arıyı detaylıca çekmek için yeterlidir)

Makro Ray Kullanılmalı

Makro rayınızı (elinizde olduğunu var sayıyorum ki ) 45 adımlık rayınızı 0 (başlangıç) adımına getiriniz ve derin bir nefes alarak başlayoruz. İlkin netleyeceğimiz nokta,  arının en öndeki noktası olmalıdır. bu nokta ise genellikle arının anteni olacaktır. Sonra Mikrometreli rayınızı 10’ar adım ile ilerletip fotoğrafı çekmeye başlayabilirsiniz. Fotoğrafın titrememesi için zaman süreli çekimi kullanınız. Ya da varsa uzaktan kumanda ile çekim yapabilirsiniz. Uzaktan kumanda varsa işinizi çok kolaylaştırır. uzaktan kumanda yerine varsa makinemizdeki wifi özelliğini de kullanabiliriz. Kuralımız: 10 adım çevir deklanşöre bas,  10 adım çevir deklanşöre bas,  10 adım çevir deklanşöre bas… tekrar, tekrar, tekrar ve tekrar… taa ki arının son net alanına kadar.Bu süreç sizin göz zevkinize ve objenin iriliğine göre değişebilir. Belki 50 fotoğraf olur beklide 100 fotoğraf kim bilebilir 🙂

Sonuç  olarak mutlu olacaksınız; Çünkü ilk extreme macro ‘nuzu  focus stacking ile gerçekleştirdiniz.  Şimdi elinizde ortalama 1,5 – 2 GB ‘lık onlarca fotoğraf var… Bu fotoğrafları ‘zerene stacker’, ‘helicon focus’ veya ‘adobe photoshop’  gibi programların yardımıyla (artık programlardan hangisine sahipseniz o  programı kullanarak) tek fotoğraf haline getirin.

Fotoğraf çekerken ister ham halini kullanın isterseniz de jpeg olarak çekin. RAW çekerseniz, varsa düzeltilebilecek kısımlar daha orijinal olarak düzeltilebilir. Fakat Raw’ın en büyük sıkıntısı kaplayacağı sanal hafızadır. Ayrıca Çok yer kaplayacağı için bilgisayarın işlemesi de daha uzun sürecektir. Fakat birazcık renk, kontrast verecekseniz sadece Jpeg olarak çekebilirsiniz. Hemen ekleyeyim; biraz kontrast keskinliği ve renk iyi olacaktır.

Extreme Macro’da Karşılaşılacak Problemler ve çözüm yolları:

1. IŞIK:

Extrame Macro ve Focus stacking meşakkatli bir iştir. Bu meşakkat lezzetinin yanın da bir takım sorunları da yanında getirilebilir. Aşırı makro fotoğraf için en başta sabretmek ve azmetmek geliyor. Bunlardan sonraki en büyük sorun ise ışıktır…  eğer bu işi gerçekten yapmak istiyorsanız fotoğrafınızı hangi ortamda çekiyorsanız o ortama göre ışığı yeterli hale getirmemiz ve yumuşatmanız gerekiyor. Buna odanızı aydınlatan ışık da dahil. Ve bu iş bazen çok uzun da sürebilir. Çalışma ortamınızı en iyi bilen siz olduğunuz için sizin ihtiyacınızı görebilecek ışıklandırma ekipmanları edinmelisiniz.

2. Rüzgar- Titreşim

Diğer sorun rüzgârdır. Mikroskop lensi ile çok yakından çekim yapıyorsanız nefesinizden bile modeliniz düşüp, devrilebilir. Anteni kopuk bir arıyı görmek istemezseniz sonuçta. Yöntem bazen saatlerinizi alabilir ve bu zaman zarfında da objeyi rüzgârdan korumanız gerekecektir. Dolayısı ile ortam hazırlarken rüzgarı hesaba katmak çok mühimdir.

Diğer sorun titreme.  ‘’10 adım çevir deklanşör tetikleyiciye bas’’  olayında ayağınızı 10 cm hareket ettirdiniz ve tüm çalışmanız eğer bitmediyse kadraj değişikliğinden dolayı yer değiştirir. Biraz önce çekime başladığınız arı merkezde iken ayağınızı hareket ettirdiğiniz de bir de baktınız ki hafif oynamış ve sağa doğru kaymış. Aslında arı sabit duruyor.Hareket eden ise tripoddur. Tripodun titremesi de tüm çalışmamızı çöpe atmak demektir. Tripodun titremesini tetikleyecek gerek kendi hareketlerimizi gerekse çevresel etmenleri hesaplamalı ve ayarlamalarımızı buna göre yapmalıyız.

3. AŞK- ŞEVK Kırgınlığı

Ve diğer bir sorun ise kırılan şevkimiz ve ilerledikçe tatmin olamamak. Olmadı, yapamayacağım , edemeyeceğim, başaramayacağım gibi düşünceleri  en başta  kafanızdan atın. Zor olsa da başardığınızı görünce tarif edilemeyecek bir mutluluk oluşacak yüzünüzde. Tam tersi hep daha fazlasını istemek, daha da yakına girmek… gibi fazladan iş açacak. Zaten az olan zamanınızı fazladan harcayacak düşüncelere de gerek yok.

Aşırı Makro için Ekipman tavsiyesi:

1) Kaliteli bir mikro ray.

2) Mikroskop lensleri

Lomo 3,7x, (cep yakmayan ve kalitesi gayet iyi olan mikroskop lenslerindendir. Ve gayet keskin bir lenstir) Lomo 8x , Nikon 5x, nikon 10x, Zeiss mikroskop lensleri

3) 1:1‘den daha çok büyüten lensler

Canon MP-E 65mm f/2.8 1-5x Macro lens, Venüs laova 60mm f2.8 2:1 makro lens, mitakon 20mm f2 4.5x lens, ….

4) uzatma körükleri

5) uzatma tüpleri (extention tüp)

6) ters bağlama adaptörleri

7) close up filtreler:

Raynox, sony, carl zeiss …

 

Benim kendi sistemim:

Sony a7 II + PK-NEX K&F adaptör + pentax a bellows çift raylı körük + Pentak – M42 adaptör + M42-RMS adaptör  +  lomo 3,7x / lomo 8x mikroskop lensleri..

Eminim ki kafanızda bir sürü soru işareti vardır.
Ve inanın  bu anlattıklarım buz dağının sadece bir kısmı..
Tanıyanlar bilir, Mikro benim için hakkında konuştukça konuşabileceğim bir konudur. Bir ortam da ağzımı bıçak açmazken “makro” denilince konuştukça konuşurum, askerlik anısını anlatan insanlar gibi =)
Bu yüzden makro ile ilgili bir soru sorulduğunda severek anlatırım…  Aklınıza takılan, sormak istediğiniz ne olursa çekinmeden bana ulaşabilir ve sorularınızı sorabilirsiniz…

Extreme -Aşırı  Makro Fotoğrafı Örnekleri

Yazar: Murat DEMİR: Extreme macro konusunda kendini en iyi şekilde geliştirmiş yetenekli, bir o kadara da azimli bir fotoğraf sever. Sitemize verdiği katkılardan dolayı teşekkür ederiz. İnstagram da takip için: instagram/@Muratrimed