Focus Peaking ( Odak Boyama) Nedir? Nasıl Kullanılır?

Dijital teknolojinin bize sunduğu nimetlerden biri olan ‘focus peaking’ Türkçe adı ile ‘odak boyama’ veya ‘odak zirvesin’ açıklayacağız bu yazımızda. Odak Boyama yani Focus peaking nedir, hangi kameralarda vardır, nasıl kullanılır, ayarları nasıl yapılır gibi soruları cevaplayacağız.

Focus Peaking Ne Demek

Netlik Boyama da denilen Focus peaking, kısaca odaklanılan nesnenin renkli piksellerle vurgulanmasıdır. Kameradan lens yardımı ile nereye netleme yapılmışsa (bu özellik aktif olunca) renkli pikseller yanar.  Fotoğraf çekimlerinde veya video çekimlerinde sıklıkla tercih edilir. Kullanımındaki asıl amaç netlemeyi kolaylaştırmaktır. Daha doğru netleme ile kaliteli ve keskin görüntüler alabilmektir. Şimdi kısaca focus peaking kullanımından bahsedelim.

Focus Peaking Fotoğrafta Nasıl Kullanılır

Adak boyama canlı ön izleme ekranında görüntü LCD ekranda iken veya elektronik vizörde çalışacaktır. Optik vizörden fokus peaking görülemez.

focus peaking veya odak boyama, netlenen bölgenin ekranda renklerle vurgulanmasıdır.

Kamera markalarında faklılık gösterse de genel olarak focus peaking kullanımı hemen hemen aynıdır. Menü ayarlarından bu özelliğin aktif edilmesi gerekir. Aktif edilmezse kullanımı olmaz. Sony de ayarlar kısmında canlı izleme ekranın ayarının ayar efekti açık pozisyonunda olması gerekir. Olympus’larda AF-MF bölümünden MF yardımı altında zorlanıyor sekmelerini aktif edilmesi gerekir. Yine benzer şekilde diğer marka kameralarda da ayarın açık tutulması gerekiyor.

Focus peaking sadece manüel netlemede ve DMF Modunda kullanılmaktadır. Kameraya takılı otomatik netlemeli lens olsa dahi manüel netleme konumuna getirmelidir. Lens manüel netlemeye geçince zaten direk olarak ekranda renkli noktaların çıktığını göreceksiniz.

Focus peaking ile manüel lenslerin kullanılması çok daha kolay hale gelmiştir. Özellikle de bu fonksiyonu destekleyen elektronik vizörlü kameralarda. Kameranın hangi bölgeye netlediğini görebilmek için ince ayar yapılmasını oldukça kolaylaştırmaktadır. Hatta fokus peaking netleme konusu o kadar başarılıdır ki manüel lenslerle yapılan netlemeler, af lenslerin otomatik netlemelerinden daha kaliteli sonuçlar vermektedir.

Eğer af lens ile odak boyama yapılıyorsa yine kamera ayarlarından odak büyütme aktif edildiğinde netleme çok daha hassaslaşıyor. Odak büyütme otomatik lenslerde kendiliğinden devreye giriyor. Bunun için lensin netlik halkasına dokunmanız yeterli. Netleme bileziği çevrilmeye başlanınca bir anda ekrandaki görüntü büyüyor ve focus peaking ile çok çok ince netlik ayarı yapabiliyor. Hatta ilk büyütme yetmezse ikinci büyütme de denenebilir. Bir çok kamera 2 li odak büyütmeyi desteklemekte.

Hangi Kameralarda Odak Boyama vardır

Focus peaking özellikle aynasız sistem makinelerde yaygın kullanılıyor. DSLR çoğunda yok. Fakat elektronik vizörlü Sony SLT serilerinin bir ekseriyetinde mevcut. Yanlış bilmiyorsam Fujifilm DSLR de vardı. Lakin Nikon ve Canon’un Dslr kameralarında odak boyama yani focus peaking yok.

Hangi kameralarda peaking var sorusuna cevap vermek zor. Aynasız sistem Sony nex modelleri, sony a modelleri ve Sony ff a7 serisi tüm kameralarda focus peaking var. Benzer şekilde Olympus omd em serisi kamera ile pen serisi kameraların hepsinde var. Fujifilm ve Samsung aynasızlarda da bildiğim akdarı ile olmayan yok. Son çıkan Canon ve Nikon ff aynasızlarda da var. Canon’un M sersisi modellerinde de var. Açıkçası model model saymak çok zor. Kullanıcılar markaların internet sayfalarından modellerine göre daha detaylı bilgi alabiliriler.

Focus Peaking Ne Zaman Kullanmak Gerek

Focus peaking, netlik ayarı önemli olan fotoğraflar için tercih edilmelidir. Örneğin portre fotoğrafları gibi. Portre çekimlerinde netlik gözlerden kulaklara kaydımı hiç anlamı kalmaz, fotoğraf çöp olur. Genel manzara gibi yüksek diyafram değeri ile çekilebilecek fotoğraflarda kullanılmasında ise çok da lüzum yok.

Açık diyaframlı lens kullanmak, alan derinliği kontrolü açısından çok zordur. Otomatik netlemeli lensler dahi zaman zaman tam istenilen yere netlemeyebilir. Örneğin f1.2 diyaframa sahip lens kullanılıyorsa ve portre çekiliyorsa focus peaking tam size göre. F1.2 diyaframda alan derinliği milimetrik hareketlerle yer değiştirebilir ve istenilen yer net çıkmayabilir. Odak büyütme ile beraber odak boyama kullanılırsa ve yer değiştirme olmazsa asla netlik kaçırılmaz. Direk gözler netlenebilir ve çekim tamamlanabilir.

En önemli kullanım yerlerinden biri de manüel lenslerdir. Aynasız sistem kameraların çoğalması ile eski atıl durumda duran manüel lenslere talebi de patlattı. Tabi ki bu talep 2. El piyasasına da yansımış durumda. 10 yıl önce (günümüz parası ile) 50 tl ye ancak satılabilen manüel lensler şimdi 500 tl ye satılıyor. Özellikle Optik kalitesi ön planda olan, Dünya Çapında Nam salmış eski manüel lenslere talep arttı ve artmaya da devam edecek gibi. İşte bu durumun en önemli sebeplerinden birisi de fokus peaking ve odak büyütme özelliği olan kameralar. Hatta emekliye ayrılmış birçok analog kullanıcısı fotoğraf üstadını fotoğrafa tekrara döndürdü. Bende uzun zamandır manüel lensler kullanıyorum ve kullanmaktan da kalitesinden de çok memnunum. Fotoğraftan daha fazla haz almamı sağlıyor. Hatta o kadar çok alıştım ki otomatik lensleri kullanamıyorum desem yanlış olmaz.

Focus peaking’in diğer bir kullanım alanı ise video çekimleridir. Videoda odak boyama işi fotoğraftan daha önce başlamıştır. Bilindiği gibi video çekimlerinde manüel lensler tercih edilmektedir. Ve netleme ihtiyacından dolayı çokça adak boyama özellikli kameralar kullanılmaktadır. Hatta bildiğim kadarıyla Focus peaking fonksiyonu kamerada olmadığı zamanlarda, odak boyama özellikli ekranlar kullanılıyordu ve benzer bir etki gerçekleştiriliyordu.

Odak Boyama Ayarları

Öncelikle odak boyama ayarının açık olması gerektiğini zaten söylemiştik. Bu ayarın yapılışı kamera markalarına göre farklılık gösterebilir.

Odak boyama ile odak büyütme özelliklerinin birbirini tamamladığını da az yukarda ifade etmeye çalıştım. Odak büyütme aktif edilirse konuya yakınlaşılarak çok daha ince netlik ayarı yapılabilmektedir.

Focus peakingin diğer bir ayarı da etki düzeyi ile ilgili. Çoğu kamerada etki ayar seçeneği var ve 3 düzey olarak seçilmiş. Bu düzeylerden hangini seçeceğiniz size kalmış. Ben genelde orta düzeyi kullanırım. Yüksek olunca renkli pikseller konuyu kapatıyor ve ayar kaçabiliyor. Az olunca ise renkli pikseller zaman zaman görünemeyebiliyor ve ayarlamak yine zorlaşıyor. En iyisi orta düzeyi seçiyorum. Burada bir tavsiye daha vereyim. Eğer kullandığınız lensin keskinliği düşük ise yüksek düzeyi seçebilirsiniz. Zira düşük keskinlikteki lensler ile boyanan piksellerin sayısı ciddi derecede düşüyor.

Son focus peaking ayarı ise piksellerin rengi. Net olan bölgelerin hangi renkte yanağını gösteren ayar. Yine markaya göre farklılık gösterse de genelde beyaz ve kırmızı renk illa oluyor. Bazılarında yeşil bazılarında sarı ve bazılarında ise mor renk seçeneği var. Ben uzun yıllar focus peaking kullanan biri olarak kırmızıyı genel kullanım rengi olarak tercih ediyorum. Etrafta kırmızı yoğun ise farklı bir renge geçiyorum. Kısacası ortam rengine renk seçeneğinden faydalanmakta yarar var.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu