AH ŞU BOKEH MESELESİ!!! Arka Planı FLU Yapmak…

Fotografmania okurları merhabalar. Bu yazımda amatör-profesyonel herkesin ilgi duyduğu bir konu üzerinde duracağız: Arka planı bulanıklaştırma – arkayı flu yapmak. Flu çekim nasıl yapılır , fotoğraf çekerken arka planı bulanıklaştırmak için neler yapılmalı, arka planı flu yapmak neden önemli, fotoğraf makinesinin ve lenslerin ne gibi özellikleri olmalı, güzel bokeh nasıl üretilir gibi mevzulardan bahsetmeye çalışacağım.

‘Fotoğrafta arkayı flu (bulanık) yapmak!’  Artık 7 yaşındaki çocukların dahi sıklıkla kullandığı bir tabir haline geldi. Özellikle de gelişen teknoloji ile cep telefonu markalarının yaptıkları reklamlar bu konuda çok etkili oldu. Artık herkes portre çektiğinde arka planın flu-bulanık olmasını istiyor. Bir yönden (tabiri caizse) laçkalaştığı için sevmesem de bir yandan da portre fotoğrafçılığını halka tanıtma açısından olumlu karşılıyorum. Portre de (optik olarak olmasa da) arka planı öldürmenin kıymetini anlamış oluyoruz. Milyonlarca fotoğraf çekilen günümüzde kalite bir nebze artabilmekte. Dahası iphone veya android için arkayı bulanıklaştıran- flu yapan programlar veya app’ler en çok indirilen programlar arasında. Zaman içerisinde daha iyi portre çekileceğini-çekilebilecek fotoğraf makineleri ve cep telefonları üretilebileceğini tezahür etmek zor değil.

Yazım fotoğrafta arka planı optik olarak flu (bulanık) yapmak ile ilgili olacak. Yani ‘arkayı bulanık yapma programları’ veya ‘dijital programlar sayesinde arka planın öldürülmesi’ benim yazımın konusu değil. Sayısal teknoloji sayesinde artık bilgisayarda, hatta android veya iphone ios üzerinden indirilebilen uygulamalar ile kolaylıkla arka plan flu hale getirilebilmekte. Telefonunda bu tarz özellik olmayanlar da photoshop programı veya benzer programlar yardımı ile arka planı farklı tarzlarda flu yapabilirler.

Bokeh Meselesi

Arka planın flu yapılmasıyla birlikte varsa ışık parıltıları çok hoş bokehler oluşturabilirler. Bu hoş bokehleri daha görünür yapabilmeniz için aşağıda yazdığım tavsiyeler dışında arka planda noktasal ışık kaynağı bulundurabilirsiniz. Bu ışık kaynakları bazen birer sokak lambası olabileceği gibi bazen de otlar üzerinde yansıyan su damlaları olabilir. Ya da rüzgarda savrulan defter kaplığı gibi parlak herhangi pürüzlü yüzeyler… bokehlerin hoş görünmesinin diğer bir yolu da karakteristik bokeh veren lensleri kullanmak olmalıdır. Örneğin Helios 80mm f1.5 lens ünlü swerly tarzı bokehlerle ünlüdür. Ya da İndüstar 50mm lens yıldız şekilli bokehleri ile nam salmıştır. Bu tür farklı bokehleri ayrıca farklı şekillerden oluşturulmuş bokeh filtresi ile de sağlayabilirsiniz. Şimdi ben bu bokeh meselesini bir kenara koyarak genel itibariyle arka planın flu yapılmasına değinmek istiyorum.

Arkayı flu yapma işi alan derinliği ile doğrudan alakalıdır. Alan derinliği (DOF) konusunu şuradaki yazımda derinlemesine anlatmaya çalışmıştım. Makalemi incelerseniz bağlı olduğu faktörleri tüm yönleri ile incelemiş olursunuz. Burada da kısaca açıklayarak devam edeceğim.

Arka Planın Flu Yapılmasına Etki Eden Faktörler

Arka planın flu olması amaçlanırken aslında alan derinliğinin az olması hedeflenir. Alan derinliği az olursa belli bir mesafeden sonra ve öncesi bulanık (ya da flu) şekilde çıkacaktır. Alan derinliğini az ya da sığ olması 4 faktöre ile olur. Bunlar:

1. Lensin Diyafram Açıklığı

Lensin diyafram açıklığının en büyük olması arka plan bulanıklığını arttırır. Açıklık en büyük olması için diyafram değeri en küçük değerinde olmalıdır. Örneğin 50mm lensle içerisinde f.1.2 diyafram f2.8 e göre daha açıktır ve alan derinliği çok daha sığ (az) olacaktır. Doğal olarak f1.2 lens ile arka planı daha fazla flu yapabilirsiniz. Halk arasında ‘arkayı flu yapan lens’ olarak adlandırılan 50 mm f1.8 tarzı lensler, arka planı bulanıklaştırma konusunda oldukça başarılıdırlar. Marka fark etmeksizin (Canon, Nikon, Sony ya da diğer ) bu tarz lensler ile çok güzel portreler çekilebilir.

2. Lensin odak uzaklığın büyük olması.

Büyük odak uzaklığı olan lensler arkayı flu yapmak için daha kabiliyetlidirler. Örneğin 18-200mm f3.5-5.6 lensinizin 70mm de sağladığı fluluk ile 200mm de sağladığı fluluk aynı olmayacaktır. 200mm de daha fazla bulanıklık elde edebilirsiniz. Bir de büyük odaklı lensler ile küçük değerli (büyük açıklı) diyaframlara sahipse arka plan tamamen flu çıkar. Örneğin 300mm f2.8 diyaframlı lens gibi. Tam tersi geniş açılı (küçük odak uzunluğuna sahip) lensler de alan derinliği çok fazla hissedilir. F8 de dahi her yer çok net çıkacaktır. Bu etkiden dolayı da manzara çekimlerinde genellikle geniş açılı lensler tercih edilir. Kit lensler ile fotoğraf çekerken arka planı bulanıklaştırmak istiyorsanız, lensinizi en zumlu hali ile en açık diyaframında kullanmalısınız.

3. Kameranın Nesneye Olan Uzaklığı

Fotoğrafını çekeceğiniz nesneye uzaklığın ne kadar az ise arka plan o kadar flu çıkar. Dolayısı ile özellikle portre çekimlerinde fotoğraf çekilirken fazladan boşluk bırakılmamalıdır. Kadrajı yeteri kadar dolduracak şekilde kişiye yaklaşılmalıdır. Böylelikle arka plan oldukça flu çıkacaktır.

Diğer bir uzaklık faktörü de arka planın çekilen objeye uzaklığıdır. Arka plan objeye ne kadar uzaksa o kadar yok edilebilir. Yani flu çıkar. Portre çekimlerinde dikkat edilecek notalardan biri de budur. Fotoğrafı çekilen kişiyi ağacın tam önünde değil de bir miktar boşluk vererek çekmek arkanın çok daha fazla flu çıkmasını sağlar.

Aynı şekilde makro fotoğraflarda alan derinliğinin oldukça sığ olmasının sebebi nesnenin dibinden fotoğraf çekilmesidir. Diyafram değerinin çok yüksek olsa dahi bazen yeteri kadar alan derinliği sağlanamaz. Makro fotoğrafçılıkta objenin daha net çıkması için ayrı noktalar netlenerek çok fazla fotoğraf çekilir ve bu fotoğraflar bilgisayarda yazılımlar sayesinde birleştirilerek tek kare elde edilir. Bu yönteme focus stacking denir.

4. Fotoğraf Makinesinin Sensör Büyüklüğü

Sensör büyüklüğü de arka planın flu yapılma derecesini etkileyen diğer bir faktördür. Büyük sensörlü kameralar ile daha fazla bulanıklık elde edilir. Dolayısı ile orta format sensörlü bir makine 1.5x çarpanlı bir makineden çok daha fazla arkayı flu yapar. (Eşit şartlar altında). Aynı şekilde full frame ya da tam kare diye tabir edilen makineler de crop faktörlü tüm makineler göre daha fazla arka plan yok edilebilir. Portre çeken birisi iseniz DSLR veya aynasız fotoğraf makinesi alırken tam kare yani full frame olanlarını seçerseniz işiniz daha kolay olacaktır.

Sonuç Olarak:

Bu dört faktörü birleştirirsek; uzun odaklı bir ve geniş diyaframlı bir lens ile full frame bir makinede objeye yakın bir şekilde fotoğraf çekildiğinde arka plan en üst düzeyde yok edilmiş olunacaktır. Örneğin Nikon D850 fotoğraf makinesi ve 300 mm f2.8 lens ile f2.8 de 3 metreden alınan kadraj sonucu arka plan tamamen flu çıkacaktır.

Aşağıda sizin için farklı örnekler seçtim.

Bu makalemde fotoğrafta arkayı bulanık ya da flu yapma üzerinde durdum. Ön plan net arka plan flu (veya ön flu arka net) flu fotoğraf çekmeyi artık biliyorsunuz.

Işığınız kaliteli olsun…