Jüpiter 250mm f3.5 İncelemesi (Arsat Jüpiter 36B 3.5/250mm)

Orta format Lensleri pek inceleme şansım olmuyor. elime geçmişken inceleme yazısını da yazmak istedim. Bu makalede Rus lenslerinden Jüpiter 250mm (Arsat Jüpiter 36b 250mm f3.5) Lensi inceliyorum. 70 li yıllarda Pentacon 6 bayonetler için 5×6 veya 6×7 ebatlarda görüntü düşürebilen lensi, elimde dijital bu ebatlarda sensör olmadığı için tam kare Sony a7r2 kameramda kullandım.

Jüpiter 36B 250mm f3.5 Lensin Teknik Verileri ve Versiyonları

Jüpiter 250mm pek karşılaşılacak lenslerden birsi değil. Orta format olması bulunabilirliğini etkileyen en önemli faktörlerden. Kiev 60 gibi pentacon6 uyumlu kameralar ile kullanabilmek için tasarlanmış. Bu lensin global piyasasında farklı bir ismi daha var. Arsat B 250mm olarak yaygın şekilde kullanılıyor. Genelde de Arsat Jüpiter 36B 3.5/250mm olarak makalelerde yer ediniyor. Aslında Arsat b 250mm Jüpiter’in bir sürümü ile aynı. Jüpiter 36b nin birkaç sürümü var. Optik yapı her zaman korunmuş. Her biri  arsenal yapımı. 1969 ile 1991 yılları arasında üretilmiştir. P6 mountun yanı sıra Kiev 88 mount olarak da üretilmiştir.

Jüpiter 36B 3.5-250mm Fiziksel Yapısı

Rus lensleri genelde iri cüsseli olmalarıyla bilinir. Sadece büyüklüğü değil ağırlığı da fazladır. Tank gibi lens unvanını bu sebeplere borçludur. Jüpiter 250mm de tam anlamıyla tank gibi bir lens. Yaklaşık 27 cm uzunluk ve 1470 gr ağırlığı (kapaksız) ve metal yapısı ile unvanını sonuna kadar hak ediyor. 3 grupta sadece 4 optikten oluşuyor olması sizi yanıltmasın. Bu optiklerden ortadaki olanları, bitişik ve cam kalınlığı yaklaşık 8 cm. Diyafram halkası alışıla geldiğin dışında ve arka kısım yerine ön kısma konumlandırılmış. netlik halkası bayonete daha yakın kısımda ,iken diyafram halkası ise uç kısma daha yakın.

Max açıklık f3.5 iken min f16. 250mm odak uzaklığına sahip bir lens için f3.5 oldukça iyi bir değer. Lensi alınabilir ve kullanılabilir yapan en önemli faktörlerden biri. 6 adet diyafram yaprağı var. Farklı sürümler için bu yapraklar bazen bakır renkli (titanyum) iken bazen metalik renklidir. Diyafram geçişleri yarım duraklıdır. Örneğin 4 ile 5.6 arasında f4.5 olan diğer durak da mevcuttur. Bu yarım duraklar sembolize edilmese de çıtçıtlı geçişler ile anlaşılır.

Arsat Jüpiter 250mm f3.5 Optik Performansı

Orta format bir lensi full frame kamerada kullanmak çok zevklidir. Birkaç dezavantajı olsa da optik performansı daha iyi seviyede kullanılabilir. ff lensi crop lu kamerada kullanmak gibi. Kısaca optik performansından da bahsedelim. Keskinliği bu kadar eski teknoloji bir lens için çokça tatminkar. Renkler güzel, doygun. Açık diyaframlarda arka parlamalar biraz belli oluyor. CA en açıkta bir miktar kendini hissettiriyor. ff de kullandığım için vinyet yok denecek kadar az. Keskinlik kenarlarda bile çokça tatminkar. Bana göre en faydalı diyafram değeri f4.5.  Bu değerde hem ışık alımı iyi, hem optik kusurları çok az. Kontrastı, klasik Rus lenslerinde olduğu gibi biraz zayıf. İlla sayısal müdahale gerektiriyor.

Arka planı yok etme gücü çok iyi. Orta format olması etkili. Açık diyaframlarda çok sığ alan derinliği elde edebiliyorsunuz. Portre çekimlerinde dijital kameralarda kullanılabilir. f5.6 da bile 8 m mesafelerden arka planda ne olduğu anlaşılmıyor. Bokehi karakteristik değil. Aşırı şekilde kremamsı. Tele lenslerde çok da karakteristik bir bokeh yakalamak mümkün değil. Benzetmem gerekirse czj sonnar 200mm f2.8 e benziyor. Hem bokehi hem de cüssesi açısından.

Jüpiter 36B 250mm f3.5 Avantajları – Dezavantajları

Lensin önemli 3 dezavantajı var. Bunlardan ilki çok ağır olması. taşıması ve kullanması çok zor. ikincisi ise min netleme mesafesinin 3.5 m olması. Macro çekimlere hiç izin vermiyor. Üçüncüsü ise; az evvel bahsettiğimiz ağırlığına karşın tripod bağlantı sisteminin olmaması. Tele lensleri az ışıkta netlemek zor oluyor ve illa sabitlemek gerekiyor. Tripod halkası olmayınca makineden bağlamak gerekiyor ki, kimse 1500 gr lensi moment dengesizliğinde kamera ile tripoda bağlamaz. Zira bağlanırsa kamera son kez kullanılabilir.

Keskinliği ve renkleri ile beraber verdiği sığ alan derinliği objeyi arka plandan kolayca ayırabilecek düzeyde olması en büyük avantajları. Yine rakiplerine göre f3.5 ile iyi ışık alımı ihtiyaç halinde rahatlıkla kullanılır olmasına etken. Tele lens kullanımın da enstantane değerini önemini herkes bilir. f3.5 enstantaneyi arttırabilecek en önemli etkenlerin başında gelir. Yukarıda saydığımız önemli birkaç eksikliğine rağmen bu lense sahip olanlar, avantajları ile beraber nadir bulunuyor olmasından da dolayı Jüpiter 250mm f3.5 i dolaplarında saklamak isteyebilirler.

Tuhaf parasoleyi ve ön kapağından bahsetmeden geçemeyeceğim. parasoleyi metal ve saat yönünde vidalanarak takılıyor. Kullanılmayacağı zaman ters takılabilecek dizayna sahip. Ön kapağı da benzer şekilde vidalanarak takılıyor. Tıpkı aynalı mto 500mm f8 deki gibi. Fakat ön kapak lense değil parasoleye vidalanmak zorunda çünkü çapı lense göre değil parasoleye göre. Yani lense isteseniz de takamıyorsunuz. Ayrıca uyarayım; çok sıkıştırırsa tekrar sökmek tam bir işkence. Asla çok çevirmeyin.