Fotoğrafta Kompozisyon Kuralları 2: FOTOĞRAFTA RİTİM

Bu yazımızda fotoğrafta ritim konusunu ele aldık. Fotoğrafta kompozisyon ögelerini ve ardından da fotoğrafta ritmi inceliyoruz.

Fotoğrafta Kompozisyon Teknikleri:

Kurallar Kurallar…!!! Olması mı iyi, olmaması mı henüz kafamda oturtturamadım. Özellikle bizim ki gibi esprisi bile hat safhada yapılan ilginç kurallarımız: ‘Kanka kurallar niçindir’; ‘Tabi ki çiğnenmesi için kanka’ ‘muhahahaha ‘ 🙂 gibi. Zaman zaman çok sıksa da kuralsız bir medeniyet de hayal etmek gercekten zor. Hayatımızın her yerinde var. Fotoğraf çekerken bile! Özellikle baştan belirtmek isterim ki Fotoğrafta kompozisyon kuralları dediğimiz maddeler aslında keskin kurallardan oluşmaz. Kuralları ezdiğimizde bir yaptırım vardır, fakat burada bahsedeceklerimiz tam olarak öyle değil. Fotoğrafçılıktaki kuralların bir yaptırımı yoktur; ancak uygulandığında kompozisyona estetik ve potansiyel katacaklardır.

Fotoğrafta kurallar olmazsa olmaz değildir. Asıl amacımız fotoğrafın daha estetik, daha güzel ve anlatımının daha güçlü olmasını sağlamaktır. İçerdiği anlamı genişletmek, görülmesini hissettirmek gibi yarımcı amaçları da olacaktır muhakkak bu Kurallar bütününün. Birazdan bahsi geçecek kurallara dikkat ede ede artık fotoğraf sanatında da kurallara uymamanın ne kadar etkili olacağının farkına da varacağız çoook uzun zaman sonra… Dolayısı ile yukarıdaki açıklamalarımdan sonra Makaleye Fotoğrafta Kompozisyon Kuralları demekten ziyade Fotoğrafta Kompozisyon Teknikleri şeklinde ifade etmek daha mantıklı olacaktır diye düşünüyorum.

Fotoğrafta Kompozisyon Nedir:

Fotoğrafta kompozisyonun tanımını Prof. Sabit KALFAGİL Hoca’nın tanımı ile yapayım: ‘’Fotoğrafın dilini oluşturan tüm anlatım ögelerinin, belli bir çerçeve içinde, anlatımı etkili kılacak, izleyicinin duygu ve düşünceleri ile anlatılanı paylaşmasını sağlayacak doğrultuda düzenlenmesidir’’ .

Fotoğrafa iki çeşit kompozisyon vardır.

1.Kapalı kompozisyon: konunu tüm öğeleri ile birlikte, fazlalıklardan ayıklanmış olarak çerçeve kenarlarından boşluk payı bırakılarak bitirildiği düzenlemedir. Herhangi bir hareket kadrajlanarak çerçeve ile kesilemez, dışarı doğru hareket devam ettirilemez. 2.Açık kompozisyon: ana konu çerçevede kalan ve fakat bazı öğeleri çerçeve ile kesilen, konunun devamı izleniciye bırakılmış kompozisyonlardır. Çerçevede sınırlı olsa da anlam bütünlüğünde zengindir.

Fotoğraf kompozisyon kuralları epey su götürecek bir konu olduğu için kısım kısım inceliyorum.

Fotoğrafta Kompozisyon Kuralları 2: Fotoğrafta Ritim Nedir

Fotoğrafta ritim nedir? Fotoğrafı fotoğraf yapan, sanata yöneliminin sağlayabilecek en etkili yöntemlerdendir Fotoğrafta Ritm. Ardı ardına sıralanan benzer öğelere dalıp gider göz ve ardından düşünceler-duygular… Derinlik hissini yanı sıra yönlendirme de aktiftir ritimde. Kısaca tanımlayacak olursak tekrar eden görüntülere fotoğrafta ritm denebilir.

Ritim birçok sanat dalında vardır. Müzikten heykele, matematikten sinemaya gözlemlemek mümkündür ritmi. Peki, neden ritmi kullanmalıyız fotoğraflarımızda. Sebebi güçlü etki. Evet, tek başına bir objenin etkisi ile ardışık sırlanmış aynı objelerin etkisi bir değildir. Ritim içindeki objelerin görsel hissiyatı çok daha kuvvetli olur.

Fotoğrafta ritmin sonuçlarından en belirgin olanı perspektiftir. Perspektif de 2 boyutlu fotoğrafa neredeyse 3 boyutlu hissi katacaktır. Neredeyse diyorum zira 2 boyutlu bir fotoğraf hiçbir zaman 3d hissi vermez.

Fotoğrafta Ritim Kullanımı

Fotoğrafa ritim iki türlü kullanılabilir. Birincisi doğrusal ritim ve 2.si ise yüzeysel ritimdir. Doğrusal ritimde yatay-dikey fark etmeksizin bir doğru boyunca yinelenen nesneler kullanılır. Aynı zamanda s veya v şeklinde gerçekleşen ritimleri de bu sınıfa dahil edebiliriz. Perspektif etkisi güçlüdür. Yüzeysel ritimde ise doğru yerine bir yüzey üzerinde tekrarlanması istenir. Yüzeyden bahsettiğimiz için Perspektif yoktur; aranmaz da…

Kaç nesne ile ritim oluşturulabilir gibi bir soru akla gelebilir. Sonu açıktır ama en azından elimizde tekrar eden 3 obje olmalıdır. Ancak 3 ya da daha fazla obje ile ritim duygusu oluşturulabilir. Ardışık nesne sayısının artması ritim duygusunu da güçlendirecektir. Ritim oluşturmak için bir önemli kriter de ritmi bozan durumun oluşmamasıdır. Ritmi matematikte bahsi geçen fraktallar konusu ile özdeşleştirebiliriz. Belli bir sistem halinde olmalıdır ve sistemin bozulması söz konusu olamaz. Bahsetmeye çalıştığım bozulma ardı sıra gelen ağaçların içinden bir çocuğun çıkıp gülümsemesi gibi bir şeydir. Bu da çok güzel bir fotoğraf olur ama ritim kısıtlanmış olacaktır ve arklı bir sanatsal öğeye atıfta bulunmak gerekecektir.

 

Ritim duygusunun güçlenmesi için yine alan derinliği kontrolü gerekecektir. Ardışık nesneler arasında alan derinliği fazla ise yani en ön ve en arkadaki tekrar eden objeler daha açık seçik ise fotoğrafta ritim duygusu daha güçlenir. Geniş alan derinliğini de kısık diyafram ile elde edebiliriz. Kısık diyafram ışık geçirgenliğinin azaltacağı için bir tripod kullanılması tavsiyem olur.

Fotoğrafta Ritim ‘in Bozulması

Fotoğrafta ritim önemli bir etki olduğu gibi ritmin bozulması da önemli olabilir. Genelde ritim bozan fotoğraflar şu sıralar daha revaçta. On tane aynı tür sandalyenin perspektif oluşturacak şekliyle sıralandığını hayal edelim; hepsinin yönü öne doğru olsun. Aralarından sadece biri sola dönük olsun. Bu diğerlerinden farklı dizilmiş sandalye direk göze gelecek ve farklılığı hissettirecektir. Ritm bozulması buna denir. Fotoğrafta ritmin bozulması dikkati hızla bozulan noktaya odaklanmasını sağlar. Diğer sanat dallarında pek hoş karşılanmasa da fotoğrafta zaman zaman özellikle yer bulur.

Fotoğrafta Diğer Kompozisyon Ögeleri İçin Lütfen Üzerini Tıklayın

1. Fotoğrafta Sadelik
2. Fotoğrafta Ritim
3. Fotoğrafta Doku
4. Fotoğrafta üçler Kuralı (1/3 Kuralı)
5. Fotoğrafta Çizgi Kullanımı
6. Fotoğrafta Çerçeve Kullanımı
7. Fotoğrafta Bakış Boşluğu
8. Fotoğrafta Denge
9. Fotoğrafta Altın Oran Kullanımı
10. Fotoğrafta Simetri
11. Fotoğrafta Kontrast
12. Fotoğrafta Hareket Hissi