Fotoğrafta Kompozisyon Kuralları 12: FOTOĞRAFTA HAREKET HİSSİ

Fotoğrafta kompozisyon kurallarını incelemeye devam ediyoruz. Bu yazıdaki konumuz Hareket Hissi.

Fotoğraf aslında durağandır; yani hareketsizdir. Bu yüzdendir ki iki boyutlu olarak nitelendirilir. Fakat gerçek hayat yani fotoğrafı çekilen olgu canlı-hareketlidir. Fotoğraf ile hareket dondurulabilir. Aslında günümüzde fotoğraflar gelişen teknoloji le birkaç kareden oluşturularak hareketli fotoğraf (gif) şeklinde de yapılabiliyor. Fakat bahsettiğimiz şey hareketli fotoğraf yapma değil, fotoğraftaki nesnelerin hareket ediyor hissini oluşturmaktır. Nasıl olacak da biz hareket ettireceğiz nesneleri diye düşünebilirsiniz. Mesele fotoğrafın içindeki nesneleri hareket ettirmek değildir. İşin sırrı izleyiciye hareket hissini aktarmaktır. Tabi bunun için ilk şart kompozisyonun içinde hareket eden bir nesnenin olması gerekir.

Hareket Hissi veya Hareket Netsizliği dediğimiz bu olgu; Hareket etme eğiliminde bulunan bir objeyi nispeten düşük enstantane ile hareket ediyormuşçasına fotoğraflamaktır. Düşük perde hızı kullanılacağı için hareket eden kısım hareket yönünde bulanık çıkacaktır. Bu bulanıklık izleyiciye hareket ediyormuş hissini aktaracaktır.

Hareket hissi oluşturmak için hareket eden nesnenin tamamından ziyade bir kısmının hareket ediyormuş hissi oluşturulması kâfidir. Tamamı bulanık olursa bu sefer obje fotoğrafta ayan beyan seçilemeyecektir.

Hareket hissinin yakalanabileceği enstantane hızı, hareket eden nesneniz hızına bağlı değişecektir. Bazen 1/30 kafi gelirken bazen de 1/200 dahi kafidir. Kimi zaman ise 1/5 bile yetecektir. Enstantane hızınızı etkileyecek 2 önemli şey vardır. birisi nesnenin hızı diğeri objektifinizin odak uzaklığı. Nesne hızını açıklamaya çok da gerek yok fakat objektifin odak uzaklığı etkisini kısaca açıklayalım. Tele lensler yani uzun odak uzunluğuna sahip lensler hakaret hissini daha fazla yaşatacaklardır. Örneğin 25 km hızla giden bir koşucuyu 35mm lens ile çekerseniz hakaret olgusunu yakalayamayabilirsiniz. Fakat 300 mm lens ile aynı enstantane ile çekerseniz hakaret bulanıklığı fotoğrafa kesinlikle yansıyacaktır. Tabi tele lenslerde makinenin sabitlenmesi de zor olmakta.

Fotoğrafta Hareket Hissinin Diğer Yolu

Yukarıdaki açıklamalardan farkı olarak bir de fotoğrafta hareket eden objelerin izleyicide hareket ediyor hissini uyandırmanın diğer bir yolu daha vardır. Bu yöntem aynı zamanda kritik an ile ilgilidir. Örneğin koşan bir köpeğin hareket yönünde koşarken tam havada olduğu anda yakalanan fotoğraf, mecburen köpeğin hareket halinde olduğu hissini uyandıracaktır. Bu tarz fotoğraflarda bulur yani netsizlik olmaz. İzleyici zihnen objeyi hareket edermiş gibi algılar. Zira köpek dahil hiçbir nesne havada asılı kalmaz. Muhakkak hareket eğilimindedir.