altın oranın doğal ortamda kullanım alanına örnek

Fotoğrafta Kompozisyon Kuralları 9: FOTOĞRAFTA ALTIN ORAN Kuralı

Özellikle baştan belirtmek isterim ki Fotoğrafta kompozisyon kuralları dediğimiz maddeler aslında keskin kurallardan oluşmaz. Kuralları ezdiğimizde bir yaptırım vardır fakat burada bahsedeceklerimiz tam olarak öyle değil. Fotoğrafçılıktaki kuralların bir yaptırımı yoktur; ancak uygulandığında kompozisyona estetik ve potansiyel katacaklardır. Fotoğrafta kurallar olmazsa olmaz değildir. Asıl amacımız fotoğrafın daha estetik, daha güzel ve anlatımının daha güçlü olmasını sağlamaktır. İçerdiği anlamı genişletmek, görülmesini hissettirmek gibi yarımcı amaçları da olacaktır muhakkak bu Kurallar bütününün. Birazdan bahsi geçecek kurallara dikkat ede ede artık fotoğraf sanatında da kurallara uymamanın ne kadar etkili olacağının farkına da varacağız çoook uzun zaman sonra… Bu yazımızda da fotoğrafta altın oranı işledik.

Dolayısı ile yukarıdaki açıklamalarımdan sonra Makaleye Fotoğrafta Kompozisyon Kuralları demekten ziyade Fotoğrafta Kompozisyon Teknikleri şeklinde ifade etmek daha mantıklı olacaktır diye düşünüyorum.

Fotoğrafta Kompozisyon Nedir

Fotoğrafta kompozisyonun tanımını Prof. Sabit KALFAGİL Hoca’nın tanımı ile yapayım: ‘’Fotoğrafın dilini oluşturan tüm anlatım ögelerinin, belli bir çerçeve içinde, anlatımı etkili kılacak, izleyicinin duygu ve düşünceleri ile anlatılanı paylaşmasını sağlayacak doğrultuda düzenlenmesidir’’ diyerek bana söz hakkı bırakmamaktadır.

Fotoğrafa iki çeşit kompozisyon vardır.

1.Kapalı kompozisyon: konunu tüm öğeleri ile birlikte, fazlalıklardan ayıklanmış olarak çerçeve kenarlarından boşluk payı bırakılarak bitirildiği düzenlemedir. Herhangi bir hareket kadrajlanarak çerçeve ile kesilemez, dışarı doğru hareket devam ettirilemez.

2.Açık kompozisyon: ana konu çerçevede kalan ve fakat bazı öğeleri çerçeve ile kesilen, konunun devamı izleniciye bırakılmış kompozisyonlardır. Çerçevede sınırlı olsa da anlam bütünlüğünde zengindir.

Fotoğraf kompozisyon kuralları epey su götürecek bir konu olduğu için kısım kısım inceliyorum.

Fotoğrafta Kompozisyon Kuralları 9: Fotoğrafta Altın Oran Hesaplama

Fotoğrafta altın oran kuralına geçmeden önce altın oran nedir kısaca açıklayalım.

Altın Oran Nedir?

Altın oran esasen 1.618… ile başlayan bir irrasyonel sayıdır (Yani virgülden sonraki sayının sonu yoktur, sonsuza kadar devam eder). Fi sayısı olarak da bilinir. Bu sayıya birçok canlıda rastlanmakla beraber büyük sanat üstatları birçok eserinde altın oranı kullanmışlardır. Mısır piramitlerinden çam kozalaklarına, salyangoz kabuğundan insan vücudunun birçok kısmında altın orana rastlamak mümkündür.

Altın oran Fibonacci sayı dizisindeki sayıların bir öncekine bölünmesiyle elde edilmiştir. Fibonacci sayıları : 0, 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55, 89, 144, 233, 377, 610, 987, 1597, 2584, 4181, 6765… şeklinde devam eder. 89/55 ten sonrası ise 1.618 ile başlayacaktır ve sonsuza kadar gidecektir. Gelelim bu matematiksel yorumların fotoğrafa uyarlanmasına. Altın oran kuralı fotoğrafta çokça üçler kuralı (1/3 kuralı) ile karıştırılmaktadır. Aralarında çok da büyük olmayan basit bir fark vardır. Üçler kuralında yatayda ve dikeyde 3 eşit parçaya bölünmekte iken altın oran kuralında ortada kalan yatay ve dikey çizgilerin oranı (büyüğün küçüğe oranı) 1,618 olacak şekilde bölünür. Ve dolayısı ile ilgi noktaları bu kesişim noktaları olacaktır ve de ana nesne bu kesişim noktasına yerleştirilecektir.

Altın oranın farklı bir matematiksel ifadesi

Fotoğrafta Altın Oran

Altın oranda bence ilgi noktasına daha fazla odaklanılmaktadır. Zihin direk bu noktalara kaymaktadır. Ayrıca tek obje için üçler kuralından daha kullanışlıdır. Fakat birden fazla obje var ise ilgi noktaları üçler kuralına göre yerleştirilirse daha verimli olacaktır.

Fotoğrafta görüldüğü gibi ilgi noktamız yürüyen adamdır. Çerçevede öyle bir yere yerleştirilmiştir ki tam olarak altın oran sarmalının odak noktasına denk gelmiştir. (Beyaz çizgiler altın oran sarmalını göstermektedir.)

Photoshop ile altın sarmak kesme de kesilmiştir.

Photoshoptaki altın oran kesme ile kesilen örnek.

Objeyi altın oran noktasına yerleştirmek için diğer bir yol da fotoğraf makinelerindeki metraj kipini altın oran şeklinde seçmektir. Açıkçası bazı kameralarda olmasa da artık birçoğunda var. Örnek fotoğraflardan da anlaşılacağı gibi altın oran kesim noktaları da toplamda kadrajda 4 adet olacak şekilde yer almaktadır. Ana öğenin pozisyonuna göre bu noktalardan birisi seçilmelidir.