Fotoğrafta Kompozisyon Kuralları 1: FOTOĞRAFTA SADELİK

Merhaba Değerli fotografmania.com takipçileri, yine yeni harika bir yazı dizisi ile karşınızdayız. Bu seferki konumuz fotoğraf kompozisyon ögeleri. İlkin bu yazımızda fotoğrafta kompozisyonu ve  bu kompozisyon tekniklerinden fotoğrafta sadelik işlenecek. Fotoğrafta yalınlık ı açıklamadan önce kompozisyon nedir bir bakalım.  

Fotoğrafta Kompozisyon Teknikleri

Kurallar Kurallar…!!! Olması mı iyi, olmaması mı henüz kafamda otutturamadım. Özellikle bizim ki gibi esprisi bile hat safhada yapılan ilginç kurallarımız: ‘Kanka kurallar niçindir’; ‘Tabi ki çiğnenmesi için’ 🙂 gibi. Zaman zaman çok sıksa da kuralsız bir medeniyet de hayal etmek gerçekten zor. Hayatımızın her yerinde var. Fotoğraf çekerken bile!

Özellikle baştan belirtmek isterim ki Fotoğrafta kompozisyon kuralları dediğimiz maddeler aslında keskin kurallardan oluşmaz. Kuralları ezdiğimizde bir yaptırım vardır fakat burada bahsedeceklerimiz tam olarak öyle değil. Fotoğraf kuralların bir yaptırımı yoktur; ancak uygulandığında kompozisyona estetik ve potansiyel katacaklardır. Fotoğrafta kurallar olmazsa olmaz değildir. Asıl amacımız fotoğrafın daha estetik, daha güzel ve anlatımının daha güçlü olmasını sağlamaktır. İçerdiği anlamı genişletmek, görülmesini hissettirmek gibi yarımcı amaçları da olacaktır muhakkak bu Kurallar bütününün. Birazdan bahsi geçecek kurallara dikkat ede ede artık fotoğraf sanatında da kurallara uymamanın ne kadar etkili olacağının farkına da varacağız çoook uzun zaman sonra…

Dolayısı ile yukarıdaki açıklamalarımdan sonra Makaleye Fotoğrafta Kompozisyon Kuralları demekten ziyade Fotoğrafta Kompozisyon Teknikleri ya da fotoğraf kompozisyon öğeleri şeklinde ifade etmek daha mantıklı olacaktır diye düşünüyorum.

Fotoğrafta Kompozisyon Nedir:

Fotoğrafta kompozisyonun tanımını Prof. Sabit KALFAGİL Hoca’nın tanımı ile yapayım: ‘’Fotoğrafın dilini oluşturan tüm anlatım ögelerinin, belli bir çerçeve içinde, anlatımı etkili kılacak, izleyicinin duygu ve düşünceleri ile anlatılanı paylaşmasını sağlayacak doğrultuda düzenlenmesidir’’  diyerek bana söz hakkı bırakmamaktadır.

Fotoğrafa iki çeşit kompozisyon vardır.

1.Kapalı kompozisyon: konunu tüm öğeleri ile birlikte, fazlalıklardan ayıklanmış olarak çerçeve kenarlarından boşluk payı bırakılarak bitirildiği düzenlemedir. Herhangi bir hareket kadrajlanarak çerçeve ile kesilemez, dışarı doğru hareket devam ettirilemez.

2.Açık kompozisyon: ana konu çerçevede kalan ve fakat bazı öğeleri çerçeve ile kesilen, konunun devamı izleniciye bırakılmış kompozisyonlardır. Çerçevede sınırlı olsa da anlam bütünlüğünde zengindir.

Fotoğraf kompozisyon kuralları epey su götürecek bir konu olduğu için kısım kısım inceliyorum.

Fotoğrafta Etkili Kompozisyon Teknikleri-1: Fotoğrafta Yalınlık-Sadelik:

Kaliteli bir fotoğrafta aranması gereken en önemli kompozisyon öğelerindendir. Sade fotoğraflar çok etkilidir. Tek bir olgu ile çok fazla anlam ifade edebiliriz. Sade bir fotoğrafta dikkati dağıtacak öğeler yer almaz ve vurgulanmak istenen duygu yoğun şekilde ve doğrudan ortaya çıkar.

Fotoğrafta yalınlık ya da fotoğrafta sadelik dediğimiz mesele; fotoğrafın en az obje ile anlatılmasından ibarettir. Sadelik gücü yüksek olan fotoğraflar az öğe ile en verimli anlatımı gerçekleştirebilir. Bir bakışla, bir çiçekle veya bir kalem ile dahi yalın ve anlatım gücü yüksek kompozisyonlar oluşturulabilir. Yalın fotoğraflar gözü ve zihni de yormaz. Bu yüzdendir ki sade fotoğraflar anlam ifade etmese de sürekli seyredilebilir. Ayrıca sade fotoğraflarda izleyici konuya direk olarak odaklanabilmektedir.

Fotoğrafta Sadelik Oluşturma Yöntemleri:

1.. Sade fotoğraf elde etmenin birkaç yolu vardır. İlki fotoğraf kadraja alınırken işe yaramaz öğelerden en başında kurtulmak olmalıdır. İstenmeyen öğeler fotoğraf çekiminde kadraj dışında bırakılır. Üstatlar böyle yapmışlardır. Sonrasında fotoğraf üzerinde uğraşmaya hiç gerek yoktur. Bu yöntem için de çekim aşamasında ya zum lens kullanılır ya da kadraj ayarlanırken konuya yakınlaşılır. Böylece işe yaramayacak öğeler konu dışı bırakılır.

Kadraj alırken arka planın sade olmasına dikkat edilmelidir. En temiz arka plan ise çekim yönü değiştirilerek elde edilir. Kişinin göz hizasından ziyade üstten ya da alttan çekilecek fotoğraflarda arka plan çok daha sade olacak dolayısı ile de yalın fotoğraflar elde edilecektir.

2.. Sade –Yalın bir fotoğraf elde etmenin diğer bir yolu da çekilen fotoğrafı kesmek (croplamak) ile olacaktır. Dijital fotoğrafta çözünürlüğünüzü kurtarabilecek seviyeye kadar kesme işlem yaparak fotoğrafı sadeleştirebiliriz.

3.. Kompozisyonu sadeleştirmenin pratik yollarından biri de alan derinliği kontrolü ile olur. Alan derinliğini en aza indirerek netlediğiniz bölge-nesnenin çok daha ön planda olmasını sağlayarak yalın bir fotoğraf kompozisyonu elde edebilirsiniz. Alan derinliği hakkında daha fazla bilgiyi buradan elde edebilirsiniz. Sığ alan derinliği elde etmenin en hızlı yolu açık diyafram lens kullanmak olur.

Sade Fotoğraflar için Lensi Dikkatli Seçin

4. Lens seçimi kadar arka plan seçimi de fotoğrafta yalınlık için son derece önemlidir. Örneğin arka plan da sis, sade bir gökyüzü veya akın renkler de bir doku olursa ön planda yalın olacak ya da vurgulanacak nesne tam olarak sizin istediğiniz gibi olacaktır. Arka plan biçimi sadece sadelik açısından değil birçok sebepten dolayı fotoğraflarda önem arz eder. Karışık olmayacak arka planınızı iyi seçmenizi öneririm.

5.. Diğer bir sadelik kontrolü de renkler de gerçekleştirilebilir. Renk olarak da sade kompozisyon oluşturulabilir. Burada en etkili yöntem de renkleri dışlamak olur. Mecazen söyledim bunu; kastetmek istediğim siyah- beyaz fotoğraflar. Ya da ters ışıkta kalmış renk gamı son derece düşük fotoğraflar. Sadelik sadece nesneler ile değil başta renk olmak üzere kontrast ve vinyet ile de gerçekleştirilebilir.

Sadelik denilince bizim halkımız abartmayı sevdiği için fotoğrafta her şeyi atma eğilimi gösterebiliyor. Kompozisyondaki asıl amaç öğeleri atmak değil amaca ulaşacak olguyu yalın şekilde, dikkati dağıtmayacak şekilde izleyiciye aktarmak olmalıdır. Otlayan bir koyunun otunu kadrajdan atmak sadelik oluşturmaz; unutulmamalıdır.

Işığınız kaliteli Olsun….

Fotoğrafta Diğer Kompozisyon Ögeleri İçin Lütfen Üzerini Tıklayın

1. Fotoğrafta Sadelik
2. Fotoğrafta Ritim
3. Fotoğrafta Doku
4. Fotoğrafta üçler Kuralı (1/3 Kuralı)
5. Fotoğrafta Çizgi Kullanımı
6. Fotoğrafta Çerçeve Kullanımı
7. Fotoğrafta Bakış Boşluğu
8. Fotoğrafta Denge
9. Fotoğrafta Altın Oran Kullanımı
10. Fotoğrafta Simetri
11. Fotoğrafta Kontrast
12. Fotoğrafta Hareket Hissi